Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uimhir 32 de 2003. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ACHT NA dTEANGACHA OIFIGIÚLA 2003 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RIAR NA nALT | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Réamhráiteach agus Ginearálta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Orgain Stáit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhlachtaà Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisinéir Teanga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Logainmneacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ilghnéitheach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhlachtaà Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisinéir Teanga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Uimhir 32 de 2003 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ACHT NA dTEANGACHA OIFIGIÚLA 2003 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ACHT CHUN ÚS�ID NA GAEILGE A CHUR CHUN CINN CHUN CR�OCH OIFIGIÚIL SA ST�T; CHUN SOCRÚ A DHÉANAMH MAIDIR LE DH� THEANGA OIFIGIÚLA AN ST�IT A ÚS�ID IN IMEACHTA� PARLAIMINTE, IN ACHTANNA AN OIREACHTAIS, I RIARADH AN CHEARTAIS, LE LINN CUMARS�ID A DHÉANAMH LEIS AN bPOBAL NÓ SEIRBH�S� A SHOL�THAR DON PHOBAL AGUS LE LINN OBAIR COMHLACHTA� POIBL� A DHÉANAMH; CHUN DUALGAIS COMHLACHTA� DEN SÓRT SIN I LEITH THEANGACHA OIFIGIÚLA AN ST�IT A LEAGAN AMACH; AGUS CHUN NA gCR�OCH SIN, CHUN SOCRÚ A DHÉANAMH MAIDIR LE BUNÚ OIFIG CHOIMISINÉIR NA dTEANGACHA OIFIGIÚLA AGUS CHUN A FEIDHMEANNA A MH�NIÚ; CHUN SOCRÚ A DHÉANAMH MAIDIR LEIS AN gCOIMISINÉIR D'FHOILSIÚ FAISNÉIS �IRITHE A BHAINEANN LE CR�OCHA AN ACHTA SEO; AGUS CHUN SOCRÚ A DHÉANAMH I dTAOBH NITHE GAOLMHARA. [14 Iúil, 2003] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ACHTAÃ?TEAR AG AN OIREACHTAS MAR A LEANAS: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 1 Réamhráiteach agus Ginearálta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Gearrtheideal agus tosach feidhme. |
1.—(1) Féadfar Acht na dTeangacha Oifigiúla 2003 a ghairm den Acht seo. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Tiocfaidh an tAcht seo i ngnÃomh cibé lá nó laethanta, nach déanaà ná 3 bliana tar éis an tAcht seo a rith, a shocrófar chuige sin, le hordú nó le horduithe ón Aire faoin alt seo, i gcoitinne nó faoi threoir aon chrÃche nó forála áirithe agus féadfar laethanta éagsúla a shocrú amhlaidh chun crÃoch éagsúil agus le haghaidh forálacha éagsúla. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Léiriú. |
2.—(1) San Acht seo, ach amháin mar a n-éilÃonn an comhthéacs a mhalairt— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “Coimisinéir”, de réir mar a éilÃonn an comhthéacs, Oifig Choimisinéir na dTeangacha Oifigiúla a bhunaÃtear le halt 20 nó sealbhóir na hoifige sin de thuras na huaire; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
folaÃonn “cúirt” binse arna bhunú faoi na hAchtanna um Binsà Fiosrúcháin (Fianaise) 1921 go 2002; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “dréacht-scéim” dréacht-scéim a bheidh le hullmhú ag comhlacht poiblà faoin Acht seo; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “achtachán” reacht nó ionstraim arna déanamh faoi chumhacht a thugtar le reacht; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
folaÃonn “feidhmeanna” cumhachtaà agus dualgais, agus aon tagairtà do chomhlÃonadh feidhmeanna folaÃonn siad, maidir le cumhachtaà agus dualgais, tagairtà d'fheidhmiú na gcumhachtaà agus do chomhall na ndualgas; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “limistéar Gaeltachta” limistéar a mbeidh cinnte de thuras na huaire le hordú arna dhéanamh faoi alt 2 den Acht Airà agus Rúnaithe (Leasú) 1956 gur limistéar Gaeltachta é; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “ceann” ceann comhlachta phoiblÃ; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “ceann” comhlachta phoiblÔ— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) i ndáil le Roinn Stáit, an tAire den Rialtas atá i bhfeighil na Roinne sin, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) i ndáil le hOifig an Ard-Aighne, an tArd-Aighne, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) i ndáil le hOifig Choimisinéirà na StátseirbhÃse, Coimisinéirà na StátseirbhÃse, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) i ndáil le hOifig an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste, an tArd-Reachtaire Cuntas agus Ciste, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(e) i ndáil le hOifig an Stiúrthóra Ionchúiseamh PoiblÃ, an Stiúrthóir Ionchúiseamh PoiblÃ, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(f) i ndáil le hOifig Thithe an Oireachtais, Cathaoirleach Dháil Éireann, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(g) i ndáil le hOifig an Choimisinéara Faisnéise, an Coimisinéir Faisnéise, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(h) i ndáil le hOifig na gCoimisinéirà um Cheapacháin �itiúla, na Coimisinéirà um Cheapacháin �itiúla, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(i) i ndáil le hOifig an Ombudsman, an tOmbudsman, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(j) i ndáil le haon chomhlacht poiblà eile, an duine atá i seilbh, nó a chomhlÃonann feidhmeanna, oifig phrÃomhoifigeach feidhmiúcháin (cibé ainm a thugtar uirthi) an chomhlachta; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
tá le “údarás áitiúil” an bhrà a shanntar dó le fo-alt (1) d'alt 2 den Acht Rialtais Ã?itiúil 2001; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “an tAire” an tAire Gnóthaà Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “na teangacha oifigiúla” an Ghaeilge (ós à an teanga náisiúnta agus an phrÃomhtheanga oifigiúil Ã) agus an Béarla (ós teanga oifigiúil eile é) mar a shonraÃtear in Airteagal 8 den Bhunreacht; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “forordaithe” forordaithe ag an Aire le rialacháin faoi alt 4 ; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “imeachtaÔ imeachtaà sibhialta nó coiriúla os comhair aon chúirte; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
déanfar “comhlacht poiblÔ a fhorléiriú de réir an Chéad Sceidil; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
folaÃonn “taifead” aon mheabhrán, leabhar, plean, léarscáil, lÃnÃocht, léaráid, saothar pictiúrtha nó grafach nó doiciméad eile, aon ghrianghraf, scannán nó taifeadadh (cibé acu is taifeadadh fuaime nó taifeadadh Ãomhánna nó iad araon é), aon fhoirm ina gcoimeádtar sonraà (de réir bhrà an Achta um Chosaint Sonraà 1988), aon fhoirm eile (lena n-áirÃtear foirm mheaisÃn-inléite) nó rud eile ina ndéantar faisnéis a choimeád nó a stóráil de láimh, go meicniúil nó go leictreonach agus aon rud ar cuid nó cóip é, i bhfoirm ar bith, d'aon cheann dÃobh sin roimhe seo nó ar teaglaim é de dhá cheann nó nÃos mó dÃobh sin roimhe seo; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “scéim” scéim arna daingniú ag an Aire faoi alt 14 ; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “seirbhÃs” seirbhÃs arna tairiscint nó arna soláthar (cibé acu go dÃreach nó go neamhdhÃreach) ag comhlacht poiblà don phobal i gcoitinne nó d'aicme den phobal i gcoitinne. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) (a) San Acht seo aon tagairt d'alt nó do sceideal is tagairt à d'alt den Acht seo nó do Sceideal a ghabhann leis an Acht seo, mura gcuirtear in iúl gur tagairt d'achtachán éigin eile atá beartaithe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) San Acht seo aon tagairt d'fho-alt nó do mhÃr nó d'fhomhÃr is tagairt à don fho-alt nó don mhÃr nó don fhomhÃr den fhoráil ina bhfuil an tagairt, mura gcuirtear in iúl gur tagairt d'fhoráil éigin eile atá beartaithe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Caiteachais. |
3.—Déanfar na caiteachais a thabhóidh an tAire agus aon Aire eile den Rialtas ag riaradh an Achta seo a Ãoc, a mhéid a cheadóidh an tAire Airgeadais é, as airgead a sholáthróidh an tOireachtas. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rialacháin. |
4.—(1) Féadfaidh an tAire, le toiliú an Aire Airgeadais— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) le rialacháin, foráil a dhéanamh, faoi réir fhorálacha an Achta seo, le haghaidh aon nà dá dtagraÃtear san Acht seo mar nà atá forordaithe nó le forordú, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) i dteannta aon chumhachta eile a thugtar dó nó di chun rialacháin a dhéanamh, rialacháin a dhéanamh i gcoitinne chun crÃocha an Achta seo agus chun lánéifeacht a thabhairt don Acht seo, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) más rud é, le linn na chéad 3 bliana d'fheidhm an Achta seo maidir le comhlacht poiblà a shonraÃtear i bhfomhÃr (3), (4) nó (5) de mhÃr 1 den Chéad Sceideal, go n-éireoidh aon deacracht i ndáil leis an Acht seo a thabhairt i ngnÃomh a mhéid atá feidhm aige maidir leis an gcomhlacht sin, aon nà a dhéanamh le rialacháin ar dealraitheach gur gá nó gur fóirsteanach é chun an tAcht seo a thabhairt i ngnÃomh a mhéid atá feidhm aige maidir leis an gcomhlacht sin agus féadfar, le rialacháin faoin mÃr seo, a mhéid amháin is dealraitheach gur gá é chun na rialacháin a thabhairt in éifeacht, foráil den Acht seo a mhodhnú má tá an modhnú i gcomhréir le crÃocha, prionsabail agus meon an Achta seo, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) más rud é, in aon slà eile, go n-éireoidh aon deacracht le linn na tréimhse 3 bliana ó thosach feidhme an Achta seo i ndáil leis an Acht seo a thabhairt i ngnÃomh, aon nà a dhéanamh le rialacháin ar dealraitheach gur gá nó gur fóirsteanach é chun an tAcht seo a thabhairt i ngnÃomh agus féadfar, le rialacháin faoin mÃr seo, a mhéid amháin is dealraitheach gur gá é chun na rialacháin a thabhairt in éifeacht, foráil den Acht seo a mhodhnú má tá an modhnú i gcomhréir le crÃocha, prionsabail agus meon an Achta seo. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Féadfaidh cibé forálacha teagmhasacha, forlÃontacha agus iarmhartacha a bheith i rialacháin faoin Acht seo is dóigh leis an Aire a bheith riachtanach nó fóirsteanach chun crÃocha na rialachán. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) I gcás ina mbeartaÃonn an tAire rialacháin a dhéanamh faoi mhÃr (c) nó (d) d'fho-alt (1) nó chun crÃocha mhÃr 1(5), nó faoi mhÃr 3, den Chéad Sceideal, cuirfidh sé nó sà faoi deara dréacht de na rialacháin a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas agus nà dhéanfar na rialacháin go dtà go mbeidh rún ag ceadú an dréachta rite ag gach Teach acu sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) I gcás ina mbeartaÃonn an tAire rialacháin a dhéanamh faoi fho-alt (1)(c), rachaidh sé nó sÃ, sula ndéanfaidh sé nó sà amhlaidh, i gcomhairle le cibé Aire eile (más ann) den Rialtas is cuà leis an Aire ag féachaint d'fheidhmeanna an Aire eile sin den Rialtas i ndáil leis na rialacháin atá beartaithe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) Féadfar, le rialacháin lena bhforordaÃtear comhlacht, eagraÃocht nó grúpa (“an comhlacht”) chun crÃocha mhÃr 1 (5) den Chéad Sceideal, a fhoráil nach mbeidh feidhm ag an Acht seo maidir leis an gcomhlacht ach amháin i leith feidhmeanna sonraithe de chuid an chomhlachta, agus beidh feidhm ag an Acht seo agus beidh éifeacht leis de réir aon fhorála den sórt sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) Déanfar gach rialachán faoin Acht seo (seachas rialachán dá dtagraÃtear i bhfo-alt (3)) a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas a luaithe is féidir tar éis a dhéanta agus má dhéanann ceachtar Teach acu sin, laistigh den 21 lá a shuÃfidh an Teach sin tar éis an rialachán a leagan faoina bhráid, rún a rith ag neamhniú an rialacháin, beidh an rialachán ar neamhnà dá réir sin, ach sin gan dochar do bhailÃocht aon nà a rinneadh roimhe sin faoin rialachán. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 2 Orgain Stáit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tuarascáil bhliantúil do Thithe an Oireachtais. |
5.—Déanfaidh an tAire gach bliain, ag tosú an bhliain tar éis bhliain thosach feidhme an Achta seo, tuarascáil a thabhairt do gach Teach den Oireachtas maidir le hoibriú an Achta seo an bhliain roimhe sin. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Úsáid na dteangacha oifigiúla i dTithe an Oireachtais. |
6.—(1) Beidh ceart ag comhalta de cheachtar Teach den Oireachtas ceachtar de na teangacha oifigiúla a úsáid in aon dÃospóireachtaà nó in aon imeachtaà eile sa Teach sin nó de chuid coiste de cheachtar Teach, comhchoiste den dá Theach nó fochoiste de choiste nó de chomhchoiste den sórt sin. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Beidh ceart ag duine a bheidh ag láithriú os comhair ceachtar Tà den Oireachtas nó os comhair coiste, comhchoiste nó fochoiste den sórt sin a dúradh ceachtar de na teangacha oifigiúla a úsáid. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Déanfar gach tuairisc oifigiúil ar dhÃospóireachtaà agus ar imeachtaà eile Thithe an Oireachtais a fhoilsiú i ngach ceann de na teangacha oifigiúla, ach amháin go bhféadfar óráidà daoine (cibé acu ó bhéal nó i scrÃbhinn) i gceachtar de na teangacha oifigiúla a fhoilsiú inti sa teanga sin amháin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Achtanna an Oireachtais. |
7.—A luaithe is féidir tar éis aon Acht den Oireachtas a achtú, déanfar an téacs den chéanna a chló agus a fhoilsiú go comhuaineach i ngach ceann de na teangacha oifigiúla. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Riaradh an cheartais. |
8.—(1) Féadfaidh duine ceachtar de na teangacha oifigiúla a úsáid in aon chúirt nó in aon phléadáil in aon chúirt nó in aon doiciméad a eiseofar ó aon chúirt. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Tá dualgas ar gach cúirt, in aon imeachtaà os a comhair, a chinntiú go bhféadfaidh aon duine a bheidh ag láithriú inti nó a bheidh ag tabhairt fianaise os a comhair éisteacht a fháil sa teanga oifigiúil is rogha leis nó léi, agus nach mbeidh an duine, trà éisteacht a fháil amhlaidh, faoi mhÃbhuntáiste toisc nach bhfaigheann sé nó sà éisteacht sa teanga oifigiúil eile. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) D'fhonn a chinntiú nach mbeidh aon duine faoi mhÃbhuntáiste mar a dúradh, féadfaidh an chúirt a chur faoi deara cibé saoráidà is dóigh léi is cuà a chur ar fáil chun ateangaireacht chomhuaineach nó chomhleanúnach ó theanga oifigiúil amháin go dtà an teanga oifigiúil eile a dhéanamh ar imeachtaÃ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) I gcás inar páirtà in imeachtaà sibhialta os comhair cúirte an Stát nó comhlacht poibl× | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) déanfaidh an Stát, nó an comhlacht poiblÃ, an teanga oifigiúil a bheidh roghnaithe ag an bpáirtà eile a úsáid sna himeachtaÃ, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) más rud é gur páirtà sna himeachtaà beirt duine nó nÃos mó (seachas an Stát nó comhlacht poiblÃ) agus nach ndéanfaidh siad an teanga oifigiúil a bheidh le húsáid sna himeachtaà a roghnú nó a chomhaontú, déanfaidh an Stát nó, de réir mar is cuÃ, an comhlacht poiblÃ, cibé teanga oifigiúil is dealraitheach dó a bheith réasúnach, ag féachaint do na himthosca, a úsáid sna himeachtaÃ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) D'ainneoin aon fhorála eile den alt seo, nà chuirfear iallach ar dhuine fianaise a thabhairt i dteanga oifigiúil ar leith in aon imeachtaÃ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) Nuair a bheidh teanga oifigiúil ar leith á roghnú ag duine lena húsáid in aon imeachtaà os comhair cúirte, nà churifidh an chúirt nó comhlacht poiblà aon cheataà nó caiteachas breise air nó uirthi thar mar a thabhófaà dá roghnódh sé nó sà an teanga oifigiúil eile a úsáid. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 3 Comhlachtaà Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dualgas comhlachtaà poiblà na teangacha oifigiúla a úsáid ar stáiseanóireacht oifigiúil, etc. |
9.—(1) Féadfaidh an tAire, le rialacháin, a fhoráil gur i nGaeilge, nó i mBéarla agus i nGaeilge, a mhéid a bheidh sonraithe, a bheidh fógairtà béil (cibé acu beo nó taifeadta) arna ndéanamh ag comhlacht poiblÃ, ceannteidil stáiseanóireachta a úsáideann comhlacht poiblà agus ábhar agus leagan amach aon chomharthaà nó fógrán dá chuid agus féadfar forálacha éagsúla a dhéanamh i ndáil le haicmà éagsúla comhlachta, fógairtà béil, stáiseanóireachta, comharthaà nó fógrán. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) I gcás ina ndéanfaidh duine cumarsáid i dteanga oifigiúil le comhlacht poiblÃ, i scrÃbhinn nó leis an bpost leictreonach, freagróidh an comhlacht poiblà sa teanga chéanna. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) I gcás ina ndéanfaidh comhlacht poiblà cumarsáid i scrÃbhinn nó leis an bpost leictreonach leis an bpobal i gcoitinne nó le haicme den phobal i gcoitinne chun faisnéis a thabhairt don phobal nó don aicme, cinnteoidh an comhlacht gur i nGaeilge, nó i mBéarla agus i nGaeilge, a bheidh an chumarsáid. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dualgas comhlachtaà poiblà doiciméid áirithe a fhoilsiú go comhuaineach sa dá theanga oifigiúla. |
10.—D'ainneoin aon achtacháin eile, déanfaidh comhlacht poiblà (seachas comhlacht, eagraÃocht nó grúpa a bheidh forordaithe de bhun rialachán chun crÃocha chlásal (b) de mhÃr 1(5) den Chéad Sceideal) na doiciméid seo a leanas, a dhéanfaidh sé nó a dhéanfar faoina údarás, a fhoilsiú go comhuaineach i ngach ceann de na teangacha oifigiúla: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) aon doiciméad ina leagtar amach tograà beartais phoiblÃ; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) aon tuarascáil bhliantúil; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) aon chuntas iniúchta nó ráiteas airgeadais; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) aon ráiteas straitéise a cheanglaÃtear a ullmhú faoi alt 5 den Acht um BainistÃocht na SeirbhÃse Poiblà 1997; agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(e) aon doiciméad de thuairisc nó d'aicme a bheidh forordaithe de thuras na huaire, le toiliú an Aire Airgeadais agus cibé Aire eile (más ann) den Rialtas is cuà leis an Aire ag féachaint d'fheidhmeanna an Aire eile sin den Rialtas, agus is doiciméad de thuairisc nó d'aicme a bhfuil, i dtuairim an Aire, tábhacht mhór phoiblà ag baint leis. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Úsáid na dteangacha oifigiúla ag comhlachtaà poiblÃ. |
11.—(1) D'fhonn úsáid na Gaeilge a chur chun cinn chun crÃoch oifigiúil sa Stát, féadfaidh an tAire, le fógra i scrÃbhinn chuig ceann comhlachta phoiblÃ, a cheangal ar an gcomhlacht poiblà dréacht-scéim a ullmhú agus a thÃolacadh dó nó di lena daingniú laistigh de cibé tréimhse ama (nach faide ná 6 mhà ó dháta eisithe an fhógra) a bheidh sonraithe san fhógra, ar dréacht-scéim à ina sonrófar— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) na seirbhÃsà a bheartaÃonn an comhlacht poiblà a sholáthar— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(i) trà mheán na Gaeilge amháin, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ii) trà mheán an Bhéarla amháin, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(iii) trà mheán na Gaeilge agus an Bhéarla araon, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) na bearta a bheartaÃonn an comhlacht a ghlacadh chun a chinntiú go ndéanfar aon seirbhÃsà nach soláthraÃonn an comhlacht trà mheán na Gaeilge a sholáthar amhlaidh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) (a) Sonrófar i ndréacht-scéim dá dtagraÃtear i bhfo-alt (1) na modhanna cumarsáide atá le soláthar sa Ghaeilge amháin, sa Bhéarla amháin agus sa Ghaeilge agus sa Bhéarla araon. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) San alt seo, ciallaÃonn “modhanna cumarsáide” na modhanna cumarsáide idir an comhlacht lena mbaineann agus an pobal i gcoitinne nó grúpaà nó daoine ar leithligh den phobal i ndáil leis na seirbhÃsà lena mbaineann, i ndáil le soláthar na seirbhÃsà agus i ndáil le faisnéis a bhaineann leis na seirbhÃsà nó leis an soláthar sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Féadfaidh an tAire, le toiliú an Aire Airgeadais, a ordú do chomhlacht poiblÃ, i ndáil leis na seirbhÃsà sin dá chuid a sheachadtar trà mheán an Bhéarla amháin, plean a tharraingt suas chun na seirbhÃsà sin a sheachadadh trà mheán na Gaeilge chomh maith, mar aon le meastachán a thabhairt ar an tréimhse ama is gá chun an plean a chur i ngnÃomh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Beidh cóip de na treoirlÃnte reatha arna n-eisiúint ag an Aire faoi alt 12 ag gabháil le fógra faoi fho-alt (1). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) Féadfar fógraà éagsúla a thabhairt do cheann comhlachta phoiblà faoin alt seo i leith seirbhÃsà éagsúla. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tAire d'fhoilsiú treoirlÃnte. |
12.—(1) Eiseoidh an tAire treoirlÃnte chuig comhlachtaà poiblà i ndáil le hullmhú dréacht-scéimeanna ag comhlachtaà poiblÃ. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) A luaithe is indéanta tar éis thosach feidhme an ailt seo, ullmhóidh an tAire dréacht d'aon treoirlÃnte a bheartaÃonn sé nó sà a eisiúint faoi fho-alt (1) agus cuirfidh sé nó sà cóipeanna den dréacht— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) chuig gach Aire eile den Rialtas; agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) chuig cibé daoine eile (lena n-áirÃtear aon cheann eile) is cuà leis nó léi. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Déanfaidh an tAire, tar éis breithniú a dhéanamh ar aon uirÃll a bheidh déanta chuige nó chuici maidir leis na dréacht-treoirlÃnte, na dréacht-treoirlÃnte a dhaingniú gan leasú nó fara cibé leasuithe is cuà leis nó léi. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Déanfaidh an tAire, a luaithe is indéanta, cóip d'aon treoirlÃnte a eiseofar faoi fho-alt (1) a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) Déanfaidh an tAire, ag cibé eatraimh is cuà leis nó léi, aon treoirlÃnte a eiseofar faoi fho-alt (1) a athmheas agus beidh feidhm ag forálacha an ailt seo maidir le heisiúint na dtreoirlÃnte athmheasta sin mar atá feidhm acu maidir leis na treoirlÃnte a eisÃodh i gcéaduair. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhlacht poiblà d'ullmhú dréacht-scéime. |
13.—(1) Ar fhógra faoi alt 11 a fháil, déanfaidh comhlacht poibl× | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) fógra a fhoilsiú á rá go bhfuil ar intinn aige dréacht-scéim a ullmhú agus uirÃll a lorg ó aon pháirtithe leasmhara, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) laistigh den tréimhse ama a bheidh sonraithe san fhógra, dréacht-scéim a ullmhú agus a thÃolacadh don Aire lena daingniú. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Le linn dréacht-scéim a ullmhú, déanfaidh an comhlacht poibl× | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) aird a thabhairt ar aon treoirlÃnte arna n-eisiúint faoi alt 12 agus atá i bhfeidhm, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) aird a thabhairt ar aon uirÃll arna ndéanamh ag aon pháirtà leasmhar faoi fho-alt (1), | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) a chinntiú go bhfuil lÃon leordhóthanach dá fhoireann inniúil sa Ghaeilge chun go mbeidh siad in ann a sheirbhÃs a sholáthar trà Ghaeilge chomh maith lena soláthar trà Bhéarla, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) a chinntiú go bhfreastalófar ar na riachtanais áirithe Gaeilge a bhaineann le seirbhÃsà a sholáthar i limistéir Ghaeltachta, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(e) a chinntiú go mbeidh an Ghaeilge ina teanga oibre ina chuid oifigà sa Ghaeltacht tráth nach déanaà ná cibé dáta a chinnfidh sé le toiliú an Aire. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Nà bheidh i ndréacht-scéim ach cibé nithe a cheanglaÃtear a shonrú faoi fho-ailt (1) agus (2) d'alt 11. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tAire do dhaingniú dréachtscéimeanna. |
14.—(1) Ar chomhlacht poiblà do thÃolacadh dréacht-scéime don Aire, féadfaidh an tAire, tar éis dul i gcomhairle le cibé daoine eile lena n-áirÃtear cibé Aire eile (más ann) den Rialtas a measfaidh an tAire gur chóir dul i gcomhairle leo, agus le toiliú cheann an chomhlachta phoiblà lena mbaineann, an dréacht-scéim a dhaingniú gan leasú nó fara cibé leasuithe is cuà leis nó léi. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Déanfaidh an tAire, tar éis aon dréacht-scéim a dhaingniú faoin alt seo, cóip den scéim a chur ar aghaidh chuig an gCoimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Fanfaidh scéim i bhfeidhm ar feadh tréimhse 3 bliana ón dáta a ndaingnÃonn an tAire à nó go dtà go mbeidh scéim nua daingnithe ag an Aire de bhun alt 15 , cibé acu is déanaÃ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Athbhreithniú tréimhsiúil ar scéimeanna. |
15.—(1) Féadfaidh an tAire, aon tráth, agus déanfaidh an tAire, tráth nach déanaà ná 6 mhà sula rachaidh an scéim in éag, trà fhógra i scrÃbhinn chuig ceann comhlachta phoiblÃ, a cheangal ar an gcomhlacht sin aon scéim atá i bhfeidhm i ndáil leis a athbhreithniú laistigh de cibé tréimhse a bheidh sonraithe san fhógra. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Ar fhógra a fháil faoi fho-alt (1), seolfaidh comhlacht poiblà athbhreithniú ar an scéim sin agus déanfaidh sé, laistigh den tréimhse ama a bheidh sonraithe san fhógra, dréacht-scéim nua a ullmhú agus a thÃolacadh lena daingniú ag an Aire. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Beidh feidhm ag ailt 11, 13 agus 14, fara aon mhodhnuithe is gá, i gcás ina dtabharfar fógra faoi fho-alt (1) mar atá feidhm acu i gcás ina dtabharfar fógra faoi alt 11 . | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Scéimeanna a leasú. |
16.—(1) I gcás inar deimhin leis an Aire, de bharr aon athrú— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) ar fheidhmeanna comhlachta phoiblÃ, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) ar an imthoisc ina gcomhlÃontar na feidhmeanna sin, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
go bhféadfaidh gur cuà aon scéim atá i bhfeidhm i ndáil leis an gcomhlacht sin a leasú, féadfaidh sé nó sÃ, ar a thionscnamh nó ar a tionscnamh féin, nó ar iarraidh ón gcomhlacht poiblà lena mbaineann, trà fhógra i scrÃbhinn chuig an gcomhlacht poiblÃ, leasuithe a mholadh ar an scéim. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Féadfaidh an tAire, tar éis dul i gcomhairle le cibé daoine eile, lena n-áirÃtear cibé Aire eile (más ann) den Rialtas, a measfaidh an tAire gur chóir dul i gcomhairle leo, agus le toiliú cheann an chomhlachta phoiblà lena mbaineann, scéim a leasú sa tslà atá beartaithe in aon fhógra faoi fho-alt (1) nó i cibé slà eile is cuà leis nó léi sna himthosca, agus beidh éifeacht leis an scéim dá éis sin faoi réir aon leasuithe den sórt sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Déanfaidh an tAire cóip d'aon scéim a bheidh leasaithe faoin alt seo a chur ar aghaidh chuig an gCoimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Mainneachtain dréacht-scéim a ullmhú. |
17.—Más rud é— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) go mainneoidh nó go ndiúltóidh comhlacht poiblà dréacht-scéim a ullmhú de réir fógra a eiseofar faoi alt 11 nó 15, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) tar éis do chomhlacht poiblà dréacht-scéim a thÃolacadh don Aire lena daingniú, nach mbeidh an comhlacht poiblà agus an tAire ábalta téarmaà na scéime a chomhaontú, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) tar éis do chomhlacht poiblà fógra a fháil maidir le leasuithe beartaithe ar scéim, nach mbeidh an comhlacht poiblà agus an tAire ábalta comhaontú ar aon leasuithe, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
déanfaidh an tAire an mhainneachtain, an diúltú nó an neamhábaltacht sin a thuairisciú do gach Teach den Oireachtas. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dualgas scéimeanna a chur i gcrÃch. |
18.—(1) I gcás ina ndaingneoidh an tAire scéim faoin Acht seo, rachaidh an comhlacht poiblà ar aghaidh leis an scéim a chur i gcrÃch. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Nà fhorléireofar aon nà i scéim mar nà a thoirmisceann ar chomhlacht poiblà bearta breise a chur i ngnÃomh chun stádas teanga oifigiúla a chur chun cinn laistigh dá eagraÃocht. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Toirmeasc ar chomhlachtaà poiblà d'fhorchur muirear. |
19.—Nà dhéanfaidh comhlacht poiblà aon mhuirear a fhorchur ar aon duine de bhua aon cheanglais a fhorchuirtear ar an gcomhlacht sin leis an Acht seo. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 4 An Coimisinéir Teanga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Choimisinéir na dTeangacha Oifigiúla a bhunú. |
20.—(1) BunaÃtear oifig ar a dtabharfar Oifig Choimisinéir na dTeangacha Oifigiúla agus tabharfar An Coimisinéir Teanga ar shealbhóir na hoifige agus gairtear an Coimisinéir de nó di san Acht seo. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Beidh an Coimisinéir neamhspleách i gcomhlÃonadh a fheidhmeanna nó a feidhmeanna. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Is é nó is à an tUachtarán a dhéanfaidh duine a cheapadh mar Choimisinéir, ar chomhairle an Rialtais tar éis do Dháil Éireann agus do Sheanad Éireann rún a rith ag moladh an duine a cheapadh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Beidh éifeacht le forálacha an Dara Sceideal i ndáil leis an gCoimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Feidhmeanna an Choimisinéara. |
21.—Is iad feidhmeanna an Choimisinéara, i dteannta aon fheidhmeanna a thugtar dó nó di le haon fhoráil eile den Acht seo— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) faireachán a dhéanamh ar chomhlÃonadh fhorálacha an Achta seo ag comhlachtaà poiblÃ, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) gach beart riachtanach atá faoi réim a údaráis nó a húdaráis a dhéanamh chun a chinntiú go gcomhlÃonfaidh comhlachtaà poiblà forálacha an Achta seo, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) imscrúduithe a dhéanamh, cibé acu ar a thionscnamh nó ar a tionscnamh féin, ar iarraidh ón Aire nó de bhun gearán a bheidh déanta leis nó léi ag aon duine, maidir le haon mhainneachtain ag comhlacht poiblà forálacha an Achta seo a chomhlÃonadh, ar mainneachtain à ar dóigh leis nó léi nó, de réir mar is cuÃ, leis an Aire, gur féidir gur tharla sÃ, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) comhairle nó cúnamh eile a sholáthar, de réir mar is cuà leis nó léi, don phobal maidir lena gcearta faoin Acht seo, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(e) comhairle nó cúnamh eile a sholáthar, de réir mar is cuà leis nó léi, do chomhlachtaà poiblà maidir lena n-oibleagáidà faoin Acht seo, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(f) imscrúdú a dhéanamh, cibé acu ar a thionscnamh nó ar a tionscnamh féin, ar iarraidh ón Aire nó de bhun gearán a bheidh déanta leis nó léi ag aon duine, chun a fháil amach an amhlaidh nach raibh nó nach bhfuil aon fhoráil d'aon achtachán eile a bhaineann le stádas nó le húsáid teanga oifigiúla á comhlÃonadh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cumhachtaà an Choimisinéara. |
22.—(1) (a) Chun crÃche a fheidhmeanna nó a feidhmeanna faoin Acht seo, féadfaidh an Coimisinéir a cheangal ar aon duine a bhfuil, i dtuairim an Choimisinéara, faisnéis aige nó aici, nó a bhfuil cumhacht nó rialú aige nó aici ar thaifead nó ar rud, a bhaineann leis na crÃocha réamhráite, aon fhaisnéis, taifead nó rud den sórt sin a thabhairt don Choimisinéir agus, más cuÃ, féadfaidh sé nó sà a cheangal ar an duine freastal os a chomhair nó os a comhair chun na crÃche sin, agus comhlÃonfaidh an duine an ceanglas. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) NÃl feidhm ag mÃr (a) den fho-alt seo maidir le faisnéis nó le cibé méid de thaifead a bhaineann le cinntà agus le himeachtaà de chuid an Rialtais nó de chuid aon choiste de chuid an Rialtais agus chun crÃocha na mÃre seo is deimhniú crÃochnaitheach deimhniú a thabharfaidh Ard-Rúnaà an Rialtais á dheimhniú go bhfuil aon fhaisnéis nó taifead nó cuid de thaifead bainteach amhlaidh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Faoi réir fho-alt (3), nà chuirfidh aon achtachán nó riail dlà lena dtoirmisctear nó lena sriantar faisnéis a nochtadh nó a chur in iúl cosc ar dhuine aon fhaisnéis nó taifead den sórt sin, mar a dúradh, a thabhairt don Choimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Faoi réir fhorálacha an Achta seo, beidh duine a mbeidh ceanglas dÃrithe chuige nó chuici faoin alt seo i dteideal na ndÃolúintà agus na bpribhléidà céanna a mbeadh sé nó sà ina dteideal dá mba fhinné os comhair na hArd-Chúirte é nó Ã. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Aon duine a mhainneoidh nó a dhiúltóidh ceanglas faoin alt seo a chomhlÃonadh nó a chuirfidh treampán nó bac ar an gCoimisinéir le linn a fheidhmeanna nó a feidhmeanna a chomhlÃonadh faoin alt seo, beidh sé nó sà ciontach i gcion agus dlÃfear ar é nó à a chiontú go hachomair fÃneáil nach mó ná €2,000 nó prÃosúnacht ar feadh téarma nach faide ná 6 mhÃ, nó iad araon, a chur air nó uirthi. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) I gcás cion faoi fho-alt (4) a bheith déanta ag comhlacht corpraithe agus go gcruthófar go ndearnadh é le toiliú nó le cúlcheadú, nó gur éascaÃodh é a dhéanamh le haon fhaillà ar thaobh, aon duine is stiúrthóir, bainisteoir, rúnaà nó oifigeach eile den tsamhail sin de chuid an chomhlachta, nó duine a d'airbheartaigh a bheith ag gnÃomhú in aon cháil den sórt sin, beidh an t-oifigeach nó an duine sin, chomh maith leis an gcomhlacht sin, ciontach i gcion agus dlÃfear imeachtaà a thionscnamh ina choinne nó ina coinne agus é nó à a phionósú amhail is dá mbeadh sé nó sà ciontach sa chion céadluaite. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) Féadfaidh an Coimisinéir imeachtaà i leith ciona faoin alt seo a thionscnamh agus a thabhairt ar aghaidh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(7) Féadfaidh an Coimisinéir, más cuà leis nó léi, ÃocaÃochtaà mar a leanas a Ãoc le haon duine a dhéanfaidh, chun na gcrÃoch réamhráite, freastal os comhair an Choimisinéara nó faisnéis nó taifead nó rud eile a thabhairt dó nó di— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) suimeanna i leith caiteachas taistil agus cothaithe a thabhaigh an duine go cuÃ, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) liúntais mar chúiteamh as a chuid nó a cuid ama a chailleadh, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ina mbeidh cibé méid a chinnfidh an tAire. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(8) Nà bheidh ráiteas nó admháil ó dhuine chun na gcrÃoch réamhráite inghlactha mar fhianaise i gcoinne an duine sin in aon imeachtaà coiriúla. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(9) Nà dhéanfaidh aon nà san alt seo aon cheart a thabhairt chun aon taifead nó rud atá faoi réir pribhléide dlÃthiúla a thabhairt ar aird nó chun rochtain a fháil ar an gcéanna. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Imscrúduithe a sheoladh. |
23.—(1) Is ar shlà seachas go poiblà a sheolfar imscrúdú a dhéanfaidh an Coimisinéir faoin Acht seo. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) I gcás ina mbeartaÃonn an Coimisinéir imscrúdú a dhéanamh faoin Acht seo déanfaidh sé nó s× | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) fógra i scrÃbhinn a thabhairt— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(i) don chomhlacht poiblà lena mbaineann, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ii) i gcás gearán a bheith déanta leis an gCoimisinéir, don duine a rinne an gearán, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(iii) don Aire, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ina thaobh sin, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) deis a thabhairt— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(i) don chomhlacht poiblà lena mbaineann, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ii) d'aon duine eile ar dealraitheach nó, i gcás gearán a bheith déanta leis an gCoimisinéir, d'aon duine eile a lÃomhnaÃtear, go raibh sé nó sà freagrach as an nà a ndearnadh gearán faoi, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
trácht ar an nà agus, má rinneadh gearán leis an gCoimisinéir i ndáil leis an nÃ, ar aon lÃomhaintà a bhà sa ghearán. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Féadfaidh an Coimisinéir— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) diúltú gearán a imscrúdú faoin Acht seo, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) scor d'imscrúdú faoin Acht seo i dtaobh gearáin den sórt sin, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
má thagann sé nó sà ar an tuairim— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(i) go bhfuil an gearán fánach nó cráiteach, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(ii) nach ndearna an duine a rinne an gearán bearta réasúnacha chun sásamh a lorg i leith ábhar an ghearáin nó, má rinne, nár diúltaÃodh sásamh dó nó di, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(iii) nach mbaineann an gearán ach amháin le nà a bhfuil cumhacht ag an Ombudsman imscrúdú a dhéanamh ina leith de bhun alt 4(2)(a) den Acht Ombudsman 1980, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(iv) nach bhfuil aon sárú ar fhorálacha an Achta seo nó aon achtacháin eile a bhaineann le stádas nó úsáid teanga oifigiúla i gceist sa nà a ndearnadh gearán faoi. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Faoi réir fhorálacha an Achta seo, is é an nós imeachta le himscrúdú a sheoladh cibé nós imeachta is cuà leis an gCoimisinéir in imthosca uile an cháis. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) Féadfaidh an Coimisinéir a chinneadh an bhféadfaidh abhcóide nó aturnae, nó an féidir ar shlà eile, ionadaÃocht a dhéanamh d'aon duine in imscrúdú a dhéanfaidh an Coimisinéir faoin Acht seo. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Eisiamh. |
24.—Nà imscrúdóidh an Coimisinéir aon ghearán a dhéanfaidh duine nó a dhéanfar thar ceann duine más gearán é a mbeidh imeachtaà dlÃthiúla sibhialta tionscanta i ndáil leis in aon chúirt ag an duine a ndéanann an nà a ndearnadh gearán faoi difear dó nó di agus nach mbeidh na himeachtaà dÃfe de bharr gan cúis chaingne nó gearán is inbhreithnithe ag an gcúirt sin a nochtadh, cibé acu a bheidh na himeachtaà sin tugtha chun crÃche thairis sin nó nach mbeidh: | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ar choinnÃoll go bhféadfaidh an Coimisinéir an nà a imscrúdú d'ainneoin gur nà é lena mbaineann an t-alt seo más dealraitheach don Choimisinéir gur cuà déanamh amhlaidh de bharr imthosca speisialta. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Faisnéis a nochtadh. |
25.—Nà dhéanfar faisnéis nó taifead nó rud a gheobhaidh an Coimisinéir nó a gheobhaidh oifigigh an Choimisinéara i gcúrsa fheidhmiú a fheidhmeanna nó a feidhmeanna aige nó aici faoin Acht seo a nochtadh ach amháin chun crÃocha an fheidhmithe sin agus chun crÃocha aon ráitis, tuarascála nó fógra atá le tabhairt faoin Acht seo agus nà iarrfar ar an gCoimisinéir nó ar oifigigh an Choimisinéara fianaise a thabhairt in aon imeachtaà maidir le nithe a thiocfaidh ar a umhail nó ar a humhail nó ar a n-umhail i gcúrsa an fheidhmithe sin. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tuarascáil ar fhionnachtana. |
26.—(1) In aon chás ina ndéanfar gearán leis an gCoimisinéir agus ina gcinnfidh an Coimisinéir gan imscrúdú a dhéanamh faoin Acht seo nó scor d'imscrúdú den sórt sin, déanfaidh sé nó sà ráiteas i scrÃbhinn maidir leis na cúiseanna atá aige nó aici leis an gcinneadh a chur chuig an duine a rinne an gearán agus chuig an gcomhlacht poiblà lena mbaineann agus déanfaidh sé nó sà cibé ráiteas i scrÃbhinn is cuà leis nó léi i ndáil leis an nà a chur chuig cibé duine eile is cuà leis nó léi. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) In aon chás ina seolfaidh an Coimisinéir imscrúdú faoin Acht seo, déanfaidh sé nó sà tuarascáil i scrÃbhinn a ullmhú agus a chur faoina mbráid seo a leanas— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) an comhlacht poiblà lena mbaineann, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) an tAire, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) i gcás ina ndéanfar gearán leis an gCoimisinéir, an gearánach, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
maidir le fionnachtana an imscrúdaithe agus féadfaidh sé nó sà aon mholtaà is cuà leis nó léi, ag féachaint don imscrúdú, a áireamh sa tuarascáil. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Gan dochar d'fho-alt (2), féadfaidh an Coimisinéir tuarascáil eatramhach a eisiúint más cuà leis nó léi déanamh amhlaidh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Féadfaidh an Coimisinéir a iarraidh ar chomhlacht poiblà aon tuairimà a bheidh aige maidir le haon fhionnachtana nó moltaà atá ar áireamh i dtuarascáil faoin alt seo a chur faoina bhráid nó faoina bráid laistigh de thréimhse ama shonraithe. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) Más rud é, laistigh de thréimhse ama réasúnach tar éis tuarascáil a bhfuil moltaà inti a chur faoi bhráid comhlachta phoiblà faoi fho-alt (2), nach mbeidh, i dtuairim an Choimisinéara, aon chuid de na moltaà atá sa tuarascáil curtha i ngnÃomh ag an gcomhlacht sin, féadfaidh an Coimisinéir, tar éis aon fhreagraà a bhreithniú a bheidh tugtha ag an gcomhlacht poiblà dó nó di i leith na moltaà sin, tuarascáil a thabhairt do gach Teach den Oireachtas maidir leis an gcéanna. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(6) Cuirfidh an Coimisinéir ag gabháil le gach tuarascáil faoi fhoalt (5) cóip de gach freagra (más ann) a bheidh tugtha ag comhlacht poiblà nó thar a cheann ar na moltaà sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Scéimeanna cúitimh. |
27.—(1) Féadfaidh an tAire, le toiliú an Aire Airgeadais, scéim cúitimh a dhéanamh lena bhforálfar go n-Ãocfaidh comhlacht poiblà le cibé daoine cibé suimeanna a bheidh sonraithe sa scéim, i leith aon mhainneachtana, a bheidh sonraithe i dtuarascáil ón gCoimisinéir faoi alt 26 , ag an gcomhlacht (seachas comhlacht poiblà a bheidh forordaithe chun crÃocha mhÃr 1(5) den Chéad Sceideal) forálacha an Achta seo a chomhlÃonadh. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) D'ainneoin mhir (f) d'alt 21, nà fhéadfar a fhoráil le scéim faoi fho-alt (1) go n-Ãocfar airgead i leith aon mhainneachtana ag comhlacht poiblà aon achtachán eile a bhaineann le stádas nó úsáid teanga oifigiúla a chomhlÃonadh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Féadfar scéim faoi fho-alt (1) a chúlghairm nó a athrú le scéim ina dhiaidh sin arna déanamh faoin bhfo-alt sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Achomhairc chuig an Ard-Chúirt. |
28.—(1) Féadfaidh páirtà in imscrúdú faoin Acht seo nó aon duine eile a ndéanann fionnachtana agus moltaà an Choimisinéara tar éis imscrúdú den sórt sin difear dó nó di, achomharc a dhéanamh chuig an Ard-Chúirt ar phonc dlà i gcoinne an chinnidh. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Déanfar achomharc faoi fho-alt (1) a thionscnamh tráth nach déanaà ná 4 sheachtain tar éis fógra maidir leis na fionnachtana agus na moltaà iomchuà a thabhairt don duine a bheidh ag tionscnamh an achomhairc. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) (a) I gcás ina ndéanfaidh an Ard-Chúirt achomharc faoin alt seo ag duine, seachas ag ceann, a dhÃbhe, féadfaidh an Chúirt sin, má mheasann sà gur ghabh tábhacht phoiblà eisceachtúil leis an bponc dlà lena mbaineann, a ordú go ndéanfaidh an comhlacht poiblà lena mbaineann cuid de chostais an duine i ndáil leis an achomharc, nó iad go léir, a Ãoc. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) Féadfaidh an Ard-Chúirt a ordú go ndéanfaidh an comhlacht poiblà lena mbaineann cuid de chostais duine, seachas ceann, i ndáil le tarchur faoin alt seo, nó iad go léir, a Ãoc. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) Maidir le cinneadh ón Ard-Chúirt tar éis achomhairc faoi fhoalt (1), sonrófar ann, i gcás inar cuà sin, an tréimhse ar laistigh di a thabharfar éifeacht don chinneadh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisinéir d'fhoilsiú tráchtaireachtaà maidir le feidhm phraiticiúil, etc. an Achta. |
29.—Féadfaidh an Coimisinéir tráchtaireachtaà ar fheidhm phraiticiúil agus ar oibriú fhorálacha an Achta seo, nó aon fhorálacha áirithe den Acht seo, a ullmhú agus a fhoilsiú, lena n-áirÃtear tráchtaireachtaà a bheidh bunaithe ar thaithà shealbhóirà oifig an Choimisinéara i ndáil le himscrúduithe, agus le fionnachtana tar éis imscrúduithe, de chuid sealbhóirà den sórt sin faoin Acht seo. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tuarascálacha ón gCoimisinéir. |
30.—(1) Déanfaidh an Coimisinéir, tráth nach déanaà ná 6 mhà tar éis dheireadh gach bliana, tuarascáil i ngach ceann de na teangacha oifigiúla maidir lena ghnÃomhaÃochtaà nó lena gnÃomhaÃochtaà sa bhliain sin a ullmhú agus a thabhairt don Aire. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Déanfaidh an tAire, tráth nach déanaà ná dhá mhà tar éis an tuarascáil a fháil, a chur faoi deara cóip di a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Féadfaidh an Coimisinéir, más cuà leis nó léi déanamh amhlaidh ar mhaithe le leas an phobail nó ar mhaithe le leasanna aon duine, tuarascáil a ullmhú agus a fhoilsiú i ngach ceann de na teangacha oifigiúla i ndáil le haon imscrúdú a bheidh déanta aige nó aici nó i ndáil le haon fheidhm eile a bheidh comhlÃonta aige nó aici faoin Acht seo nó i ndáil le haon nà a bhaineann le himscrúdú nó le comhlÃonadh den sórt sin nó a éirÃonn i gcúrsa an chéanna. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) San alt seo, nà fholaÃonn “tuarascáil” tuarascáil faoi alt 26 . | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 5 Logainmneacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
MÃnithe. |
31.—Sa Chuid seo, ach amháin mar a n-éilÃonn an comhthéacs a mhalairt— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “an Coimisiún” an comhlacht ar a dtugtar An Coimisiún Logainmneacha agus a bunaÃodh le barántas ón Aire Airgeadais dar dáta an 24ú lá de Dheireadh Fómhair 1946; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
folaÃonn “logainm” ainm aon chúige, contae, cathrach, baile, sráidbhaile, barúntachta, paróiste nó baile fearainn, nó ainm aon ghné tÃre (nádúrtha nó saorga), dúiche, limistéir nó áite, mar a thaispeántar ar léarscáileanna Shuirbhéireacht Ordanáis Éireann; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
tá le “ordú logainmneacha” an bhrà a shanntar dó le halt 32. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Orduithe logainmneacha. |
32.—(1) Faoi réir fho-alt (2), féadfaidh an tAire, tar éis dó nó di comhairle a fháil ón gCoimisiún agus an chomhairle sin a bhreithniú, le hordú (dá ngairtear “ordú logainmneacha” sa Chuid seo)— | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) a dhearbhú gurb é an leagan Gaeilge de logainm a bheidh sonraithe san ordú cibé focal nó focail a shonróidh sé nó sà san ordú, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) ordú logainmneacha a leasú nó a chúlghairm. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Nà dhéanfaidh an tAire dearbhú faoi fho-alt (1) i ndáil le háit i limistéar Gaeltachta a bhfuil dearbhú faoi Chuid 18 den Acht Rialtais �itiúil 2001 i bhfeidhm ina leith. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Leagfar gach ordú logainmneacha faoi bhráid gach Tà den Oireachtas a luaithe is féidir tar éis a dhéanta agus má dhéanann ceachtar Teach acu sin, laistigh den 21 lá a shuÃfidh an Teach sin tar éis an t-ordú a leagan faoina bhráid, rún a rith ag neamhniú an ordaithe, beidh an t-ordú ar neamhnà dá réir sin, ach sin gan dochar do bhailÃocht aon nà a rinneadh roimhe sin faoin ordú. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Forléiriú focal i ndoiciméid dhlÃthiúla. |
33.—(1) Focal nó focail a mbeidh dearbhaithe ag an Aire in ordú logainmneacha gurb é an leagan Gaeilge é, nó gurb iad an leagan Gaeilge iad, de logainm a bheidh sonraithe san ordú, forléireofar i ndoiciméad dlÃthiúil, mura léir a mhalairt d'intinn, é nó iad a bheith ag tagairt don áit chéanna agus a bheith ar chomhfheidhm agus ar chomhéifeacht leis an leagan Béarla den logainm a bheidh sonraithe amhlaidh. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) I gcás ina ndéanfaidh an tAire dearbhú faoi alt 32 i leith logainm i limistéar Gaeltachta, nà bheidh aon fheidhm ná éifeacht a thuilleadh leis an leagan Béarla den logainm amhail ar an agus ón dáta feidhme ach sin gan dochar d'aon nà arna dhéanamh roimh an dáta sin nó dá éis lena n-áirÃtear úsáid an leagain sin seachas a úsáid— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) in aon Acht den Oireachtas a rithfear tar éis an dáta feidhme nó in aon ionstraim reachtúil a dhéanfar tar éis an dáta sin faoi aon Acht, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) i cibé léarscáileanna, arna n-ullmhú agus arna bhfoilsiú ag Suirbhéireacht Ordanáis Éireann nó le cead uaithi, a bheidh forordaithe, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) ar chomhartha bóthair nó sráide arna chur suas ag údarás áitiúil nó thar a cheann. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) San alt seo— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “doiciméad dlÃthiúil”— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) aon Acht den Oireachtas a rithfear tar éis an dáta feidhme, aon ionstraim reachtúil a dhéanfar tar éis an dáta sin faoi aon Acht nó an tiontú oifigiúil ar aon Acht nó ionstraim; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) aon ionstraim a bhfuil éifeacht dhlÃthiúil nó iarmhairtà dlÃthiúla aici nó a mbeartaÃtear an éifeacht nó na hiarmhairtà sin a bheith aici agus a fhorghnÃomhófar ar an dáta feidhme nó dá éis; | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) aon doiciméad a úsáidtear in imeachtaà dlÃthiúla nó chun crÃocha imeachtaà dlÃthiúla agus a dhéanfar, a eiseofar nó a sheirbheálfar ar an dáta feidhme nó dá éis, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ciallaÃonn “an dáta feidhme” an dáta a dtiocfaidh an t-ordú logainmneacha iomchuà i ngnÃomh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leasú ar an Acht um Shuirbhéireacht Ordanáis Éireann 2001. |
34.—LeasaÃtear an tAcht um Shuirbhéireacht Ordanáis Éireann 2001 trÃd an méid seo a leanas a chur in ionad mhÃr (h) d'alt 4(2): | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
“(h) logainmneacha agus gnéithe seanda sna taifid agus sna bunachair sonraà léarscáilÃochta náisiúnta agus i dtaifid agus i mbunachair sonraà ghaolmhara a thaispeáint i nGaeilge nó i mBéarla agus i nGaeilge.”. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aisghairm. |
35.—Aisghairtear an tAcht Logainmneacha (Foirmeacha Gaeilge) 1973. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
CUID 6 Ilghnéitheach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ról an Ombudsman. |
36.—Nà thoirmiscfidh aon nà san Acht seo ar an Ombudsman imscrúdú a dhéanamh, de bhun fho-alt (2) d'alt 4 den Acht Ombudsman 1980, ar aon ghnÃomh a rinne Roinn Stáit nó duine eile a shonraÃtear i gCuid 1 den Chéad Sceideal a ghabhann leis an Acht sin, nó a rinneadh thar a cheann nó thar a ceann. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AN CHÉAD SCEIDEAL Comhlachtaà Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Is comhlacht poiblà é gach ceann dÃobh seo a leanas chun crÃocha an Achta seo: | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(1) An Roinn TalmhaÃochta agus Bia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn EalaÃon, Spóirt agus Turasóireachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Cumarsáide, Mara agus Acmhainnà Nádúrtha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Gnóthaà Pobail, Tuaithe agus Gaeltachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Cosanta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Oideachais agus EolaÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Fiontar, Trádála agus FostaÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Airgeadais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Gnóthaà Eachtracha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Sláinte agus Leanaà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Dlà agus Cirt, Comhionannais agus Athchóirithe Dlà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Fiontar Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Gnóthaà Sóisialacha agus Teaghlaigh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Comhshaoil agus Rialtais �itiúil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Roinn an Taoisigh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Roinn Iompair | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Stiúrthóra Gnóthaà Tomhaltóirà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An PhrÃomh-Oifig Staidrimh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an PhrÃomh-Aturnae Stáit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Choimisinéirà na StátseirbhÃse agus na gCoimisinéirà um | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cheapacháin �itiúla | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Ard-Aighne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Stiúrthóra Ionchúiseamh Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Thithe an Oireachtais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Uachtaráin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig na gCoimisinéirà Ioncaim | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) GnÃomhaireachtaÃ, Boird, Cuideachtaà Stáit (tráchtála agus neamhthráchtála): | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
tionól réigiúnach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás Sláinte Réigiúnach an Oirthir agus bord sláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
limistéir | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
údarás réigiúnach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ollscoil nó foras trÃú leibhéal eile | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
coiste gairmoideachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhar Cultúra Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grúpa Aer Lingus cpt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Aer Rianta cpt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Altranais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Bia | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Glas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Pleanála | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Uchtála | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Leabharlanna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle um Oideachas Gaeltachta agus GaelscolaÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún Logainmneacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Foras Ã?iseanna Saothair (FÃ?S) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhlacht Forfheidhmithe arna bhunú faoin Acht um Chomhaontú na Breataine-na hÉireann 1999 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Post | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás um Ard-Oideachas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
APSO (an GhnÃomhaireacht um SheirbhÃs Phearsanta Thar Lear) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Area Development Management Limited | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boird ChomhpháirtÃochta Limistéir | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Arramara Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bith-Thaighde Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Fáilte Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Gáis Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Iascaigh Mhara | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord na gCon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord na Leabhar Gaeilge | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord na Móna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord na Radharcmhastóirà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Scannán na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisiún Craolacháin na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Ghearáin Chraolacháin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bus Ã?tha Cliath | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bus Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle um Oideachas, EarcaÃocht agus Oiliúint | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(C.E.R.T. Limited) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An PrÃomh-Bhord Iascaigh agus Boird Iascaigh Réigiúnacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Banc Ceannais agus Údarás SeirbhÃsà Airgeadais na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leabharlann Chester Beatty | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coillte Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coiste an Asgard | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na Nimheanna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na nOspidéal | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhar—An ChomhpháirtÃocht Náisiúnta Forbartha Inmharthana | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Rialáil EitlÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Rialáil Cumarsáide | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Rialáil Fuinnimh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Córas Iompair Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boird Fiontar Contae | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle CheardaÃochta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht um Thoirchis Ghéarchéime | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisinéir Cosanta Sonraà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord CeaintÃn na bhFórsaà Cosanta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Fiaclóireachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cláraitheoirà Ceantair Póstaà arna gceapadh faoi théarmaà alt 57 den Marriages (Ireland) Act 1844 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord an Lárionaid Cóireála Drugaà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Ospidéal Déidliachta Bhaile �tha Cliath | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás Forbartha Dugthailte Bhaile �tha Cliath | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Institiúid Ard-Léinn Bhaile �tha Cliath | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Iompair Bhaile Ã?tha Cliath | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Institiúid Taighde EacnamaÃochta agus Sóisialta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Soláthair an Leictreachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Comhairleach Fuinnimh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
FiontraÃocht Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na SeirbhÃsà Dóiteáin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás Sábháilteachta Bia na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Forfás | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na nDámhachtainà Breisoideachais agus Oiliúna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord SeirbhÃsà Liachta Ginearálta (Ã?ocaÃochtaÃ) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An PhrÃomh-Oifig Chlárúcháin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SeirbhÃsà Eolais an Rialtais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údaráis Chuain de réir bhrà an Achta Cuanta 1946 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cuideachtaà Cuain dá dtagraÃtear in alt 7 den Acht Cuanta 1996 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás Sláinte agus Sábháilteachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Taighde Sláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht um Fhostóirà SeirbhÃse Sláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na nDámhachtainà Ardoideachais agus Oiliúna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
RásaÃocht Capall Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Biúró Riaracháin na gComhlachtaà Ospidéil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Iontaobhais na nOspidéal | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht Airgeadais do Thithe cpt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
G.F.T. Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Iarnród Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Institiúid TeangeolaÃochta Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Foras Riaracháin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
International Development Ireland Limited | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coiste Comhairleach na hÉireann um Chúnamh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás EitlÃochta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SeirbhÃs Fuilaistriúcháin na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na hÉireann um EolaÃocht, TeicneolaÃocht agus Nuáil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tionscail Leasacháin na hÉireann Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Binse Achomhairc SeirbhÃsà Airgeadais na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás Rialála SeirbhÃsà Airgeadais na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ã?ras Nua-EalaÃne na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Corparáid Náisiúnta Pheitriliam na hÉireann Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhlacht Graà Náisiúnta na hÉireann Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Airmheán Táirgiúlachta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cumann Croise Deirge na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
InfheistÃochtaà Teileachumarsáide na hÉireann cpt | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Grúpaà LEADER | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Ospidéal Pháirc Bhaile na Lobhar | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Achomhairc Tobhach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Boird SeirbhÃse FostaÃochta Ã?itiúla | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord SeirbhÃsà RÃomhaire Rialtais Ã?itiúil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord SeirbhÃsà BainistÃochta Rialtais Ã?itiúil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Foras na Mara | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Lia-Bhiúró um Shábháilteacht ar Bhóithre | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún Meabhair-Shláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás Náisiúnta um Shábháilteacht agus Sláinte Ceirde | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht FoirgnÃochta Náisiúnta Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord um an gClárlann Náisiúnta Ailse | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tIonad Náisiúnta ComhpháirtÃochta agus FeidhmÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coiste Náisiúnta um Oideachas Foráis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Ceoláras Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta um Dhul in Aois agus Daoine Scothaosta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta um Fhorbairt Ghairmiúil an | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Altranais agus an Chnáimhseachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta um Oideachas Speisialta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás Náisiúnta MÃchumais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta EacnamaÃoch agus Sóisialach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Fóram Náisiúnta EacnamaÃoch agus Sóisialach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dánlann Náisiúnta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Leabharlann Náisiúnta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Lárionad Náisiúnta um Fheidhmiúcháin na Micrileictreonaice Teo. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht Náisiúnta Bainne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ard-Mhúsaem na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás Náisiúnta CáilÃochtaà na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Náisiúnta Athshlánúcháin | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás um Bóithre Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Sábháilteachta Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord CáilÃochtaà Náisiúnta d'Obair Shóisialta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás um Chaighdeáin Náisiúnta na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Náisiúnta Staidrimh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
National Technology Park Plassey Ltd. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chuideachta Amharclann Náisiúnta Teoranta (Amharclann na Mainistreach) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
GnÃomhaireacht BainistÃochta an Chisteáin Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
NÃtrigin Éireann Teoranta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Oifig BainistÃochta Sláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Stiúrthóra um Fhorfheidhmiú Corparáideach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Stiúrthóra Imscrúduithe Comhionannais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Phámháistir Ghinearálta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Choimisinéara Iarratais do DhÃdeanaithe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Oifig um Rialú Tobac | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Suirbhéireacht Ordanáis Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig na bPaitinnà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cumann Cógaiseoirà na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord MÃochaine agus Déidliachta Iarchéime | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ospidéil Shaorálacha Phoiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Institiúid Éireannach um Chosaint RaideolaÃoch | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Radio TelefÃs Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Raidió na Gaeltachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht DÃdeanaithe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Achomhairc do DhÃdeanaithe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cláraitheoirà Breitheanna, Básanna agus Póstaà Caitliceacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Rómhánacha | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle Chláraitheachta na Meánmhúinteoirà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Clárlann na nGnÃomhas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisinéirà um Chearta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cuideachta Forbartha Aerfort Neamhchustam na Sionna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Teoranta (SFADCo) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Chaighdeáin in Oifigà Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tSaotharlann Stáit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Fuinneamh Inmharthana Éireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Teagasc | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
TEASTAS | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
TeilifÃs na Gaeilge | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temple Bar Properties Limited | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Temple Bar Renewal Limited | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Achomhairc um Cheadúnais Dobharshaothraithe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord na nArm-Phinsean | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle EalaÃon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Achomhairc um Scrúdóireacht Scannán | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Achomhairc um Chinsireacht Foilseachán | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord um Chinsireacht Foilseachán | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht do Chomhrac na Bochtaine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisinéirà na dTabhartas agus na dTiomnachtaà Carthanúla d'Éirinn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisinéirà na nOibreacha Poiblà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Oifig um Chlárú Cuideachtaà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás IomaÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tSeirbhÃs Chúirteanna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Cúitimh i leith DÃobhálacha Coiriúla | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Óglaigh na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Achomhairc FostaÃochta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An GhnÃomhaireacht um Chaomhnú Comhshaoil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás Comhionannais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Garda SÃochána | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Achomhairc um Ghearáin i gcoinne an Gharda | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SÃochána | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord um Ghearáin i gcoinne an Gharda SÃochána | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tÚdarás �rachais Sláinte | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Oidhreachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Chearta an Duine | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisiún na Sochaà Faisnéise | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisiún na hÉireann-na Stát Aontaithe um Malartú Oideachasúil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisiún LámhscrÃbhinnà na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Bord Leigheasra na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
SeirbhÃs PhrÃosúin na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle Spóirt na hÉireann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Comhlachas Snámha agus Tarrthála | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chúirt Oibreachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Chaidreamh Oibreachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Clárlann na Talún | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Athchóiriú an Dlà | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord um Chúnamh DlÃthiúil | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na nDochtúirà Leighis | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Mianadóireachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chartlann Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle um an gCartlann Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Lárionad Náisiúnta um Threoir san Oideachas | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta IomaÃochais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta Curaclaim agus Measúnachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Chomhairle Náisiúnta um Thaighde agus Forbairt Foraoise (COFORD) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle Náisiúnta na gCáilÃochtaà Gairmoideachais | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Crannchur Náisiúnta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig na gCoimisinéirà Achomhairc chun crÃocha na nAchtanna Cánach | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an PhrÃomh-Dhochtúra Oifigiúil don StátseirbhÃs | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Choimisinéara Faisnéise | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Scrúdóir Oifigiúil na Scannán | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig an Ombudsman | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Oifig Chláraitheoir na gCara-Chumann | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord Pinsean | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An tSeirbhÃs Phromhaidh agus Leasa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún Reifrinn | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse CÃosa | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Leasa Shóisialaigh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Coimisiún um Scrúduithe Stáit | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Oifig Luachála | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Binse Luachála | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Údarás na Gaeltachta | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle na dTréidlianna | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
An Bord �rachais Sláinte Shaorálaigh | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Coimisiún Forbartha an Iarthair | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Comhairle Sláinte na mBan | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) údarás áitiúil, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(4) bord sláinte, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(5) aon chomhlacht, eagraÃocht nó grúpa a bheidh forordaithe de thuras na huaire, le toiliú cibé Aire eile (más ann) den Rialtas is cuà leis an Aire ag féachaint d'fheidhmeanna an Aire eile sin den Rialtas, agus arb éard a bheidh ann— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) comhlacht, eagraÃocht nó grúpa a fhaigheann airgead go dÃreach ó Aire den Rialtas, ó Roinn Stáit, ón bPrÃomhChiste nó ó chomhlacht poiblà a shonraÃtear i bhfomhÃr (2), (3) nó (4) den mhÃr seo in imthosca inarb éard é an méid, nó comhiomlán na méideanna, a fhaightear amhlaidh 50 faoin gcéad nó nÃos mó de chaiteachas reatha an chomhlachta, na heagraÃochta nó an ghrúpa sin i mbliain airgeadais, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) comhlacht, eagraÃocht nó grúpa ar comhlacht poiblà é nó à ar an dáta a dtiocfaidh an Sceideal seo i ngnÃomh ach a thagann faoi úinéireacht phrÃobháideach agus faoi rialú prÃobháideach ina dhiaidh sin, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) comhlacht, eagraÃocht nó grúpa a chomhlÃonann feidhmeanna a bhà dÃlsithe le dlà roimhe sin do chomhlacht, eagraÃocht nó grúpa faoi úinéireacht phoiblà nó rialú poiblÃ, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(d) aon chomhlacht, eagraÃocht nó grúpa eile a bhfuil feidhmeanna i ndáil leis an bpobal i gcoitinne, nó le haicme den phobal i gcoitinne, tugtha nó ceadaithe dó nó di le haon achtachán nó le haon cheadúnas nó údarás arna thabhairt faoi aon achtachán. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Nà comhlacht poiblà comhlacht, eagraÃocht nó grúpa a bheidh forordaithe de bhun rialachán chun crÃocha chlásal (b) de mhÃr 1(5) ach amháin i leith feidhmeanna dá dtagraÃtear sa chlásal sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. Féadfaidh an tAire, le toiliú cibé Aire eile (más ann) den Rialtas is cuà leis an Aire ag féachaint d'fheidhmeanna an Aire eile sin den Rialtas, fomhÃr (2) de mhÃr 1 a leasú, le rialacháin, trà thagairt d'aon chomhlacht poiblà a chur isteach nó a scriosadh. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Déanfar tagairt i mÃr 1 d'aon Roinn áirithe Stáit a fhorléiriú— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) mar thagairt a fholaÃonn tagairt do chomhlacht, d'eagraÃocht nó do ghrúpa atá sonraithe i ndáil leis an Roinn Stáit sin sa Sceideal a ghabhann leis an Acht Airà agus Rúnaithe 1924 (nach comhlacht poiblà eile é atá sonraithe sa mhÃr sin), agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) mar thagairt nach bhfolaÃonn aon chomhlacht, eagraÃocht nó grúpa eile. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
AN DARA SCEIDEAL An Coimisinéir Teanga | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1. Faoi réir fhorálacha an Sceidil seo, beidh duine a cheapfar mar Choimisinéir i seilbh oifige go ceann téarma 6 bliana agus féadfar é nó à a athcheapadh chun na hoifige don dara téarma nó do théarma dá éis. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
2. Aon duine a cheapfar mar Choimisinéir— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) féadfaidh an tUachtarán, ar an duine á iarraidh sin, é nó à a scaoileadh ó oifig, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) féadfaidh an tUachtarán é nó à a chur as oifig ach nà chuirfear as oifig é nó à ach amháin mar gheall ar mhÃ-iompar sonraithe, éagumas nó féimheacht ná ansin féin ach tar éis do Dháil Éireann agus do Sheanad Éireann rúin a rith ag éileamh é nó à a chur as oifig, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) éireoidh sé nó sà as oifig ar chaoi ar bith ar 67 mbliana d'aois a shlánú. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
3. (1) Más rud é, i gcás duine a shealbhaÃonn oifig an Choimisinéara— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) go n-ainmneofar é nó à mar chomhalta de Sheanad Éireann, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) go dtoghfar é nó à mar chomhalta de cheachtar Teach den Oireachtas nó d'údarás áitiúil nó chun Parlaimint na hEorpa, nó | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(c) go measfar, de bhun alt 15 (a cuireadh isteach leis an Acht um Thoghcháin do Pharlaimint na hEorpa 1993) den Acht um Thoghcháin do Thionól na hEorpa 1977 é nó à a bheith tofa chun Parlaimint na hEorpa chun folúntas a lÃonadh, | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
scoirfidh sé nó sÃ, air sin, de bheith ina Choimisinéir nó ina Coimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Duine a bheidh de thuras na huaire i dteideal faoi BhuanOrduithe ceachtar Tà den Oireachtas suà sa Teach sin nó is comhalta de Pharlaimint na hEorpa nó d'údarás áitiúil, beidh sé nó sÃ, fad a bheidh sé nó sà i dteideal amhlaidh nó ina chomhalta nó ina comhalta den sórt sin, dÃcháilithe chun a cheaptha nó a ceaptha mar Choimisinéir. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
4. Aon duine a bheidh i seilbh oifig an Choimisinéara nà shealbhóidh sé nó sà aon oifig nó fostaÃocht eile a bhfuil dÃolaÃochtaà inÃoctha ina leith ná nà bheidh sé nó sà ina chomhalta nó ina comhalta de na hÓglaigh Cúltaca. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
5. �ocfar leis an gCoimisinéir, as airgead a sholáthróidh an tOireachtas, cibé luach saothair agus cibé liúntais i leith caiteachas a chinnfidh an tAire ó am go ham le toiliú an Aire Airgeadais. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
6. (1) Féadfaidh an tAire scéim nó scéimeanna a dhéanamh agus a chur i gcrÃch de réir a téarmaÃ, is scéim nó scéimeanna chun pinsin, aiscà nó liúntais a dheonú, ar scor nó ar bhás, do dhaoine a bhà i seilbh oifig an Choimisinéara nó i leith na ndaoine sin. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Féadfaidh an tAire, tráth ar bith, scéim nó scéimeanna lena leasaÃtear nó lena gcúlghairtear scéim faoin mÃr seo a dhéanamh agus a chur i gcrÃch de réir a téarmaÃ. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Déanfar scéim faoin mÃr seo a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas a luaithe is féidir tar éis a déanta agus, má dhéanann ceachtar Teach acu sin, laistigh den 21 lá a shuÃfidh an Teach sin tar éis an scéim a leagan faoina bhráid, rún a rith ag neamhniú na scéime, beidh an scéim ar neamhnà dá réir sin, ach sin gan dochar do bhailÃocht aon nà a rinneadh roimhe sin faoin scéim. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
7. (1) Féadfaidh an tAire cibé lÃon daoine a chinnfidh an tAire ó am go ham, le toiliú an Aire Airgeadais, a cheapadh le bheith ina gcomhaltaà d'fhoireann an Choimisinéara. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Beidh comhaltaà d'fhoireann an Choimisinéara ina státseirbhÃsigh i StátseirbhÃs an Stáit (de réir bhrà Acht Rialuithe na Stát-SheirbhÃse 1956). | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(3) Féadfaidh an tAire na cumhachtaà is infheidhmithe aige nó aici faoi Acht Choimisinéirà na Stát-SheirbhÃse 1956 agus faoi Achtanna Rialaithe na StátseirbhÃse 1956 go 1996 mar an t-údarás iomchuà i ndáil le comhaltaà d'fhoireann an Choimisinéara a tharmligean chun an Choimisinéara agus, má dhéanann an tAire amhlaidh, ansin, fad a fhanfaidh an tarmligean i bhfeidhm— | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(a) beidh na cumhachtaà sin, in ionad iad a bheith infheidhmithe ag an Aire, infheidhmithe ag an gCoimisinéir, agus | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(b) is é nó is à an Coimisinéir, in ionad an Aire, an t-údarás iomchuà chun crÃocha an Achta seo i ndáil le comhaltaà d'fhoireann an Choimisinéara. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
8. (1) Coimeádfaidh an Coimisinéir, i cibé foirm a cheadóidh an tAire, na cuntais go léir is cuà agus is gnách ar an airgead go léir a gheobhaidh nó a chaithfidh sé nó sà agus na cuntais speisialta sin go léir (más ann) a ordóidh an tAire. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
(2) Déanfaidh an Coimisinéir cuntais a choimeádfar de bhun na mÃre seo i leith gach bliana a chur faoi bhráid an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste an bhliain ina dhiaidh sin, ar dháta nach déanaà ná dáta a shonróidh an tAire, lena n-iniúchadh agus, a luaithe is féidir tar éis an iniúchta, déanfaidh an Coimisinéir cóip de na cuntais sin, nó de cibé sleachta as na cuntais sin a shonróidh an tAire, mar aon le tuarascáil an Ard-Reachtaire Cuntas agus Ciste maidir leis na cuntais, a thÃolacadh don Aire agus cuirfidh seisean nó sise faoi deara cóipeanna de na doiciméid a tÃolacadh dó nó di a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
9. Féadfaidh an Coimisinéir aon fheidhm de chuid an Choimisinéara (seachas feidhmeanna faoin mÃr seo nó faoi alt 26 ) a tharmligean chuig comhalta d'fhoireann an Choimisinéara agus déanfar tagairtà san Acht seo don Choimisinéir a fhorléiriú, más cuà ag féachaint d'aon tarmligean faoin mÃr seo, mar thagairtà a fholaÃonn tagairtà d'aon duine a mbeidh feidhmeanna tarmligthe chuige nó chuici leis an tarmligean. |