Acht na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2021
Leasú ar an bPrÃomh-Acht - ailt 18A go 18F a chur isteach | ||
8. LeasaÃtear an PrÃomh-Acht trà na hailt seo a leanas a chur isteach i ndiaidh alt 18: | ||
“An Coiste Comhairleach a bhunú | ||
18A. (1) Déanfaidh an tAire, le hordú, lá a cheapadh, tráth nach déanaà ná 6 mhà tar éis Acht na dTeangacha Oifigiúla (Leasú), 2021 a rith, chun bheith ina lá bunaithe (dá ngairtear an ‘lá bunaithe’ san Acht seo) chun crÃocha an Achta seo. | ||
(2) An lá bunaithe, beidh coiste arna bhunú ar a dtabharfar an Coiste Comhairleach um SheirbhÃsà Gaeilge (dá ngairtear ‘an Coiste Comhairleach’ san Acht seo). | ||
(3) Is é nó is à an tAire a sholáthróidh rúnaÃocht agus feidhmeanna feidhmiúcháin an Choiste Chomhairligh agus áireofar leo, ar iarraidh a fháil ó chomhalta den Choiste Comhairleach nó de réir mar is cuà leis an Aire, saoráidà chun ateangaireacht chomhuaineach nó chomhleanúnach ó theanga oifigiúil amháin go dtà an teanga oifigiúil eile a dhéanamh ar imeachtaà de chuid an choiste. | ||
(4) Déanfar ordú faoi fho-alt (1) a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas a luaithe is féidir tar éis a dhéanta agus, má dhéanann ceachtar Teach acu sin, laistigh den 21 lá a shuÃfidh an Teach sin tar éis an t-ordú a leagan faoina bhráid, rún a rith ag neamhniú an ordaithe, beidh an t-ordú ar neamhnà dá réir sin, ach sin gan dochar do bhailÃocht aon nà a rinneadh roimhe sin faoin ordú. | ||
Comhaltas an Choiste Chomhairligh | ||
18B. (1) Is iad a bheidh ar an gCoiste Comhairleach na comhaltaà seo a leanas— | ||
(a) Cathaoirleach, agus | ||
(b) lÃon gnáthchomhaltaà nach lú ná 5 ná nach mó ná 10, | ||
agus is é nó is à an tAire a cheapfaidh gach duine acu. | ||
(2) Déanfaidh an tAire aon chomhalta amháin den Choiste Comhairleach a shainainmniú mar Chathaoirleach, agus is duine atá inniúil i nGaeilge an duine arna shainainmniú nó arna sainainmniú amhlaidh. | ||
(3)Ã?ireofar ar ghnáthchomhaltaà an Choiste Chomhairligh— | ||
(a) aon chomhalta amháin a bheidh ainmnithe ag an Aire mar ionadaà don Roinn Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta, | ||
(b) aon chomhalta amháin a bheidh ainmnithe ag an Aire Caiteachais Phoiblà agus Athchóirithe mar ionadaà don Roinn Caiteachais Phoiblà agus Athchóirithe, | ||
(c) aon chomhalta amháin a bheidh ainmnithe ag an tSeirbhÃs um Cheapacháin Phoiblà mar ionadaà don tSeirbhÃs um Cheapacháin PhoiblÃ, | ||
(d) 6 chomhalta eile ar a mhéid a bheidh ainmnithe ag comhlachtaà poiblà mar ionadaithe do na comhlachtaà poiblà sin is cuà leis an Aire, | ||
(e) aon chomhalta amháin a bheidh inniúil i nGaeilge agus a bheidh ainmnithe ag an Aire, tar éis próiseas arna bhunú ag an tSeirbhÃs um Cheapacháin PhoiblÃ, mar ionadaà do Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta, agus | ||
(f) aon chomhalta amháin a bheidh inniúil i nGaeilge agus a bheidh ainmnithe ag an Aire, tar éis próiseas arna bhunú ag an tSeirbhÃs um Cheapacháin PhoiblÃ, mar ionadaà do limistéir den Stát nach Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta. | ||
(4) Beidh comhalta den Choiste Comhairleach faoi réir cibé téarmaà agus coinnÃollacha, agus Ãocfar leis nó léi cibé liúntais i leith caiteachas, a chinnfidh an tAire, le toiliú an Aire Caiteachais Phoiblà agus Athchóirithe. | ||
(5) Más rud é go bhfuil an Cathaoirleach neamhábalta ar chúis ar bith gnÃomhú mar Chathaoirleach, féadfaidh an tAire comhalta eile den Choiste Comhairleach a shainainmniú chun gnÃomhú mar Chathaoirleach. | ||
(6) Sealbhóidh comhalta den Choiste Comhairleach oifig ar feadh cibé tréimhse, nach faide ná 6 bliana ó dháta a cheaptha nó a ceaptha, a chinnfidh an tAire. | ||
(7) Faoi réir fho-alt (8), beidh comhalta den Choiste Comhairleach a rachaidh a théarma oifige nó a téarma oifige in éag trà imeacht aimsire in-athcheaptha chun an Choiste Chomhairligh. | ||
(8) Aon chomhalta den Choiste Comhairleach a mbeidh fónta aige nó aici ar feadh 2 théarma oifige as a chéile, nà bheidh sé nó sà in-athcheaptha chun an Choiste Chomhairligh go dtà go mbeidh tréimhse 6 bliana caite tar éis dheireadh an dara téarma as a chéile. | ||
(9) Féadfaidh comhalta den Choiste Comhairleach éirà as an gCoiste Comhairleach trà litir a bheidh dÃrithe chuig an Aire, agus beidh éifeacht leis an éirà as ar an dáta a bheidh sonraithe sa litir, nó ar an dáta ar a bhfaighidh an tAire an litir, cibé acu is déanaÃ. | ||
(10) Féadfaidh an tAire, aon tráth, comhalta den Choiste Comhairleach a chur as comhaltas den Choiste Comhairleach más rud é, i dtuairim an Aire, go bhfuil an comhalta tar éis éirà éagumasach, de dheasca easláinte, ar a fheidhmeanna nó a feidhmeanna a chomhlÃonadh, nó gur mhÃ-iompair an comhalta é féin nó à féin mar a bheidh sonraithe, nó gur dealraitheach don Aire gur gá é nó à a chur as comhaltas chun go gcomhlÃonfaidh an Coiste Comhairleach a fheidhmeanna go héifeachtach. | ||
(11) Scoirfidh comhalta den Choiste Comhairleach de bheith, agus beidh sé nó sà dÃcháilithe chun bheith, ina chomhalta nó ina comhalta den Choiste Comhairleach más rud é, maidir leis an gcomhalta sin— | ||
(a) ar é nó à a chiontú ar dÃotáil ag cúirt dlÃnse inniúla, go ngearrfar téarma prÃosúnachta air nó uirthi, nó | ||
(b) go bhfuil sé nó sÃ, nó go measfar é nó à a bheith, faoi réir ordú dÃcháilÃochta, de réir bhrà Chaibidil 4 de Chuid 14 d’ Acht na gCuideachtaÃ, 2014 , cibé acu de bhua na Caibidle sin nó de bhua aon fhoráil eile den Acht sin. | ||
(12) Is é nó is à an tAire a chinnfidh nósanna imeachta an Choiste Chomhairligh. | ||
Feidhmeanna an Choiste Chomhairligh | ||
18C. (1) Déanfaidh an Coiste Comhairleach— | ||
(a) a luaithe is féidir ach tráth nach déanaà ná 2 bhliain tar éis an lae bunaithe, Plean Náisiúnta (dá ngairtear an ‘Plean Náisiúnta’ san Acht seo), maidir le soláthar seirbhÃsà poiblà trà mheán na Gaeilge ar feadh tréimhse a bheidh sonraithe sa Phlean Náisiúnta (is tréimhse nach faide ná 6 bliana), a ullmhú agus a chur faoi bhráid an Aire lena cheadú d’fhonn na nithe seo a leanas a dhéanamh— | ||
(i) seirbhÃsà a shainaithint is seirbhÃsà a sholáthraÃonn comhlacht poiblà nó aicme comhlachtaà poiblà agus nach soláthraÃtear trà mheán na Gaeilge agus ar i ndáil leo atá an Coiste Comhairleach den tuairim gur chóir caighdeán teanga a fhorordú faoi alt 19A(2), agus | ||
(ii) straitéisà a shonrú, ar feadh na tréimhse lena mbaineann an Plean Náisiúnta, is straitéisà a fhéadfaidh comhlachtaà poiblà a úsáid (lena n-áirÃtear an chaoi a mbainfear an úsáid is fearr as acmhainnà atá ar fáil do na comhlachtaÃ) ionas go bhféadfar seirbhÃsà de chuid na gcomhlachtaà poiblà lena mbaineann nach soláthraÃtear trà mheán na Gaeilge a sholáthar amhlaidh, | ||
(b) comhairle a thabhairt do chomhlachtaà poiblà maidir leis an gcaoi a bhféadfar seirbhÃsà nach soláthraÃonn na comhlachtaà trà mheán na Gaeilge a sholáthar amhlaidh, lena n-áirÃtear an méid seo a leanas— | ||
(i) comhairle maidir leis an lÃon foirne agus leis an ngrád foirne atá inniúil i nGaeilge a mbeadh gá ag an gcomhlacht leo chun na seirbhÃsà sin a sholáthar trà mheán na Gaeilge, | ||
(ii) ag féachaint don chuspóir dá dtagraÃtear i bhfo-alt (3)(b), moltaà maidir leis an gcaoi a méadófar an lÃon foirne atá inniúil i nGaeilge, agus | ||
(iii) comhairle maidir leis an leibhéal inniúlachta, ag féachaint don chóras caighdeán ar a dtugtar an Creat Comhchoiteann Tagartha Eorpach le haghaidh Teangacha, is gá a bheith ag duine chun go soláthróidh sé nó sà na seirbhÃsà sin trà mheán na Gaeilge, | ||
(c) cibé taighde a sheoladh, nó a choimisiúnú go seolfar cibé taighde, is cuà leis an gCoiste Comhairleach d’fhonn a fheidhmeanna a chomhlÃonadh faoi mhÃreanna (a) agus (b), agus | ||
(d) gach 5 bliana tar éis an lae bunaithe, suirbhé ar an leibhéal inniúlachta i nGaeilge atá ag foireann comhlachtaà poiblà a sheoladh agus a chur faoi bhráid an Aire, agus áireofar na nithe seo a leanas i suirbhé den sórt sin: | ||
(i) an lÃon iomlán foirne de chuid comhlachtaà poiblà atá inniúil i nGaeilge; | ||
(ii) an lÃon iomlán foirne de chuid comhlachtaà poiblà a bhfuil cúrsa oiliúna Gaeilge déanta acu; | ||
(iii) an lÃon iomlán foirne de chuid comhlachtaà poiblà a labhraÃonn an Ghaeilge san ionad oibre, cibé acu le linn dóibh a gcuid dualgas a chomhall nó ar shlà eile, agus a mhinice a labhraÃonn siad an Ghaeilge. | ||
(2) Ullmhóidh an Coiste Comhairleach gach Plean Náisiúnta dá éis sin tráth nach luaithe ná 6 mhÃ, agus nach déanaà ná 3 mhÃ, roimh dheireadh na tréimhse a bheidh sonraithe sa Phlean Náisiúnta agus beidh feidhm ag alt 18D, fara aon mhodhnuithe is gá, i ndáil le gach Plean Náisiúnta dá éis sin amhail is dá mba thagairt do Phlean Náisiúnta dá éis sin aon tagairt don Phlean Náisiúnta san alt sin. | ||
(3) Le linn dó a fheidhmeanna a chomhlÃonadh faoin Acht seo, beidh aird ag an gCoiste Comhairleach ar na cuspóirà seo a leanas— | ||
(a) na seirbhÃsà a sholáthraÃonn comhlachtaà poiblà trà mheán na Gaeilge a mhéadú, ag féachaint go háirithe do sheirbhÃsà a sholáthraÃonn comhlachtaà poiblà i Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta, i mBailte SeirbhÃse Gaeltachta agus i LÃonraà Gaeilge, agus | ||
(b) an lÃon foirne de chuid comhlachtaà poiblà atá inniúil i nGaeilge a mhéadú ionas go mbeidh, a luaithe is indéanta tar éis an lae bunaithe, ach tráth nach déanaà ná an 31 Nollaig 2030, 20 faoin gcéad ar a laghad den fhoireann a earcófar chuig comhlachtaà poiblà inniúil amhlaidh. | ||
(4) Beidh ag an gCoiste Comhairleach na cumhachtaà sin go léir is gá nó is fóirsteanach chun a fheidhmeanna a chomhlÃonadh. | ||
Dualgas an Aire i leith Plean Náisiúnta arna ullmhú faoi alt 18C | ||
18D. (1) Déanfaidh an tAire— | ||
(a) laistigh de 3 mhà ón bPlean Náisiúnta a fháil faoi alt 18C(1)(a)— | ||
(i) an Plean Náisiúnta a cheadú gan mhodhnú nó fara cibé modhnuithe is cuà leis nó léi, | ||
(ii) an dáta ar ar chóir don Phlean Náisiúnta teacht i ngnÃomh a shonrú, agus | ||
(iii) an Plean Náisiúnta a chur faoi bhráid an Rialtais, | ||
agus | ||
(b) a luaithe is féidir ina dhiaidh sin— | ||
(i) a chur faoi deara cóipeanna den Phlean Náisiúnta a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas, agus | ||
(ii) cóip den Phlean Náisiúnta a fhoilsiú ar shuÃomh gréasáin na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta. | ||
(2) Féadfaidh an tAire, de réir mar is cuà leis nó léi, a iarraidh ar chomhlacht poiblÃ, a mbeidh seirbhÃsà sainaitheanta ina leith sa Phlean Náisiúnta mar sheirbhÃsà a sholáthraÃonn an comhlacht lena mbaineann nach bhfuil á soláthar trà mheán na Gaeilge, tuarascáil a thabhairt don Aire i ndáil leis an dul chun cinn atá déanta ag an gcomhlacht chun na seirbhÃsà a sholáthar amhlaidh agus chun an Plean a chur i ngnÃomh, agus is é nó is à an tAire a bheidh freagrach as comhordú a dhéanamh ar chur i ngnÃomh an Phlean ag na comhlachtaà poiblà sin go léir. | ||
Comhlachtaà poiblà i Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta | ||
18E. Déanfaidh an tAire, le hordú, laistigh de 3 mhà ón tráth a dhéanfar an Plean Náisiúnta a chur faoi bhráid an Rialtais faoi alt 18D(1)(a)(iii) agus aird aige nó aici ar an bPlean Náisiúnta— | ||
(a) an dáta a shonrú faoina dtiocfaidh an Ghaeilge chun bheith ina teanga oibre in oifigÃ, i Limistéar Pleanála Teanga Gaeltachta, comhlachta phoiblà nó aicme comhlachtaà poiblà agus féadfar dátaà éagsúla a shonrú i leith Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta éagsúla, agus | ||
(b) an dáta a shonrú faoina ndéanfar na seirbhÃsà go léir arna soláthar ag comhlacht poiblà nó ag aicme comhlachtaà poiblà i Limistéar Pleanála Teanga Gaeltachta (lena n-áirÃtear seirbhÃsà den sórt sin arna soláthar ag comhlacht poiblà nó ag aicme comhlachtaà poiblà ó áit lasmuigh den Limistéar Pleanála Teanga Gaeltachta) a sholáthar trà mheán na Gaeilge agus féadfar dátaà éagsúla a shonrú i leith Limistéir Pleanála Teanga Ghaeltachta éagsúla. | ||
Tuarascáil an Choiste Chomhairligh | ||
18F. (1) Déanfaidh an Coiste Comhairleach, tráth nach déanaà ná an 30 Meitheamh gach bliain, tuarascáil ar dhul chun cinn a sholáthar don Aire agus don Choimisinéir maidir lena chuid oibre le linn na bliana roimhe sin nó, i gcás na chéad tuarascála ar dhul chun cinn uaidh, maidir lena chuid oibre ón lá bunaithe suas go dtà an 31 Nollaig an bhliain ina dhiaidh sin agus an lá sin san áireamh. | ||
(2) D’ainneoin fho-alt (1), féadfaidh an Coiste Comhairleach, ó am go ham, cibé faisnéis maidir le comhlÃonadh a fheidhmeanna a mheasfaidh sé is cuà a thabhairt don Aire agus tabharfaidh sé don Aire aon fhaisnéis maidir le comhlÃonadh a fheidhmeanna a iarrfaidh an tAire. | ||
(3) Déanfaidh an Coimisinéir, laistigh de 6 mhà ón tuarascáil dá dtagraÃtear i bhfo-alt (1) a fháil, tráchtaireacht ar an tuarascáil a ullmhú agus a chur faoi bhráid an Aire. | ||
(4) Déanfaidh an tAire, laistigh de 3 mhà ón tráchtaireacht dá dtagraÃtear i bhfo-alt (3) a fháil, an tráchtaireacht agus an tuarascáil dá dtagraÃtear i bhfo-alt (1) a chur faoi bhráid an Rialtais agus, a luaithe is féidir ina dhiaidh sin— | ||
(a) a chur faoi deara cóipeanna den tuarascáil agus den tráchtaireacht a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas, agus | ||
(b) cóipeanna den tuarascáil agus den tráchtaireacht a fhoilsiú ar shuÃomh gréasáin na Roinne Cultúir, Oidhreachta agus Gaeltachta.”. |