I.R. Uimh. 2/1950 -An tOrdú Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge (Uimh. 5), 1950.


DE BHRÍ go bhfuil achtaithe le fo-alt (1) d'alt 3 den Acht Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge, 1945 (Uimh. 18 de 1945), go bhféadfaidh an tAire Dlí agus Cirt (dá ngairmtear " an tAire " anseo feasta), aon uair a mheasfaidh is ceart, a dhearbhú le hordú gurb é is iontamhail sa Ghaeilge d'aon téarma sonraithe ná pé focal nó focail is cuí leis agus a shonróidh san ordú :

AGUS DE BHRÍ go bhfuil achtaithe (inter alia) le fo-alt (2) den alt sin 3 go gcuirfidh an tAire, sar a ndéanfar ordú den tsórt sin, dréacht de á ullmhú agus go n-iarrfaidh ar an gCoiste Comhairlitheach um Théarmaí Dlíthiúla Gaeilge (dá ngairmtear " an Coiste " anseo feasta) an dréacht a bhreithniú agus tuarascáil a thabhairt air :

AGUS DE BHRÍ go ndearna an tAire dréacht a chur á ullmhú agus gur iarr sé ar an gCoiste an dréacht a bhreithniú agus tuarascáil a thabhairt air, agus go ndearna an Coiste amhlaidh :

ANOIS, i bhfeidhmiú na gcumhacht a bheirtear dom le halt 3 den Acht Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge, 1945 (Uimh. 18 de 1945), agus ar an tuarascáil a bhreithniú dhom, ordaímse, SEÁN MAC EOIN, Aire Dlí agus Cirt, leis seo mar leanas :—

1. An tOrdú Téarmaí Dlíthiúla Gaeilge (Uimh. 5), 1950, is teideal do Ordú seo.

2. Dearbhaítear leis seo gurb é is iontamhail sa Ghaeilge d'aon téarma a luaitear i gcolún (1) den Sceideal a ghabhas leis seo (ach amháin téarma a bhfuil réiltín (*) os a chomhair agus a bhfuil feidhm dlí cheana ag a iontamhail sa Ghaeilge) ná an focal nó na focail a sonraítear os a choinne i gcolún (2) den Sceideal.

3. Tiocfaidh an tOrdú seo i ngníomh an lú lá d'Aibrean, 1950.

ARNA THABHAIRT faoi mo Shéala Oifigiúil an 9ú lá seo d'Eanair, 1950.

(Sín.) SEÁN MAC EOIN,

Aire Dlí agus Cirt.

AN SCEIDEAL.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

Accept, I

Glacaim le

Acceptance

Glacadh

Acceptor

Glacthóir

Accommodation party

Páirtí garachta

Accord and satisfaction

Comhaontú agus sásamh

*Account, 1 (i.e.,of funds, etc.)

Bheirim cuntas

*Account (n.) (i.e.,of funds, etc.)

Cuntas

account payee

cuntas an íocaí

account settled

cuntas socraithe

account stated

cuntas ríofa

current account

cuntas reatha

*Acknowledge, I

Admhaím

*Acknowledgment

Admháil

Act of God

Foiche Dé

Action on the case

Caingean ar an gcás

Agency

Gníomhaireacht

Agent

Gníomhaire

agent of necessity

gníomhaire riachtanais

general agent

gníomhaire ginearálta

special agent

gníomhaire speisialta

*Agree, I

Comhaontaím

*Agreement

Comhaontú

*memorandum of agreement

meabhrán comhaontuithe

Alien (n.)

Eachtrannach

Ambiguity

Athbhrí

latent ambiguity

athbhrí neamhfhollas

patent ambiguity

athbhrí fhollas

Ambiguous

Athbhríoch

*Annul, I

Neamhním

*Annulment

Neamhniú

Ante-dated

Faoi réamhdháta

Assent, I

Aontaím

Assent, (n.)

Aontú

*Assign, I

Sannaim

*Assignee

Sannaí (g. id., f.)

*Assignment

Sannadh

*Assignor

Sannóir

Assurance, life

Árachas saoil

*Auction, I

Ceantálaim

*Auction (n.)

Ceant (g. id., f.)

*Auctioneer

Ceantálaí

Avoid, I (i.e.,a contract)

Neamhním

*Avoidance

Neamhniú

Bail, I (i.e.,goods, etc.)

Earbaim

Bailee

Earbaí (g. id., f.)

Bailment

Earbadh

gratuitous bailment

earbadh in aisce

Bailor

Earbóir

Bank (n.,)

Banc

bank note

nóta bainc

Banker

Bancaeir

Bankrupt (n. & adj.)

Féimheach

Bearer

Jomparthóir

*Bill

Bille

accommodation bill

bille garachta

bill of exchange

bille malairte

bill of lading

bille luchta

bill of sale

bille díolacháin

*Bind, I

Ceanglaim (ar)

AN SCEIDEAL—ar lean.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

Bond

Banna

bond with special conditions

banna faoi choinníollacha

speisialta

common money bond

gnáthbhanna airgid

Borrower

Iasachtaí

*Breach (n.)

Sárú

breach of promise of marriage

sárú geallúna pósta

Broker

Bróicéir

*Cancel, I

Cealaím

*Cancellation

Cealú

Capacity to contract

Inniúlacht chonruithe

Carrier

Carraera

common carrier

carraera coiteann

private carrier

carraera príobháideach

Charterparty

Conradh fostuithe soithigh

Cheque

Seic (g. id., f.)

crossed cheque

seic crosáilte

*Condition

Coinníoll

condition precedent

réamhchoinníoll

condition subsequent

iarchoinníoll

*Conditional (adj.)

Coinníollach

*Consideration

Comaoin

executed consideration

comaoin chomhlíonta

executory consideration

comaoin le comhlionadh

good consideration

comaoin chuí

illegal consideration

comaoin neamhdhleathach

immoral consideration

comaoin mhímhorálta

implied consideration

comaoin intuigthe

inadequate consideration

comaoin neamhleor

nominal consideration

mionchomaoin

past consideration

comaoin chomhlíonta

*valuable consideration

comaoin luachmhar

Consign, I

Coinsínim

Consignee

Coinsíní (g. id., f.)

Consignment

Coinsíneacht (g. -a, b.)

Consignor

Coinsíneoir

Construction (i.e.,of contract, etc.)

Forléiriú

Construe, I

Forléirím

Contract, I

Conraím

I contract jointly

conraím i gcomhpháirt

I contract jointly and severally

conraím i gcomhpháirt agus go

leithleach

*Contract (n.)

Conradh

ante-nuptial contract

conradh réamhphósta

building contract

conradh foirgníochta

conditional contract

conradh coinníollach

contract for necessaries

conradh i gcóir riachtanas

contract for sale

conradh i gcóir díolacháin

*contract for services

conradh i gcóir seirbhísí

contract of guarantee

conradh ráthaíochta

contract of indemnity

conradh slánaíochta

contract of marine insurance

conradh árachais mhuirí

contract of record

conradh taifid

*contract of sale

conradh díolacháin

*contract of service

conradh seirbhíse

contract in restraint of trade

conradh srianta thrádála

contract in writing

conradh i scríbhinn

contract under seal

conradh faoi shéala

executed contract

conradh comhlíonta

AN SCEIDEAL—ar lean.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

executory contract

conradh le comhlíonadh

express contract

conradh sainráite

illegal contract

conradh neamhdhleathach

implied contract

conradh intuigthe

*open contract

conradh díshriantach

parol contract

conradh béil

post-nuptial contract

conradh iarphósta

simple contract

conradh simplí

specialty contract

conradh faoi shéala

wagering and gaming contract

conradh geallchuir agus

cearrbhachais

Contractor

Conraitheoir

*independent contractor

conraitheoir neamhspleách

joint contractor

conraitheoir comhpháirteach

*sub-contractor

fo-chonraitheoir

Corporation (i.e.,artificial person)

Corparáid (g.-e, b.)

corporation aggregate

ilchorparáid

corporation sole

corparáid aonair

*Covenant, I

Cúnantaím

*Covenant (n.)

Cúnant (g.-aint, f.)

*Covenantee

Cúnantaí

*Covenantor

Cúnantóir

Cover note

Nóta árachais

*Creditor

Creidiúnaí

Credit-sale agreement

Comhaontú díola chreidmheasa

Custom

Nós

Days of grace

Laethe bréise

Debenture

Bintiúr (g.-úir, f.)

*Debt

Fiach (g.féich, f.)

*Debtor

Féichiúnaí

*Deliver, I

Seachadaim

*Delivery

Seachadadh

actual delivery

seachadadh iarbhír

constructive delivery

seachadadh inchiallaithe

part delivery

páirt-sheachadadh

Demurrage

Moill-ráta (soithigh, etc.)

*Deposit (n.)

Earlais (g.-e, b.)

*Discharge, I (i.e.,a contract)

Urscaoilim

*Discharge (n.) (i.e.,of a contract)

Urscaoileadh

Discount a bill, I

Lascainím bille

Dishonour, I

Obaim

Dismissal, wrongful

Dífhostú éagórach

Draw, I (i.e.,cheque, etc.)

Tarraingím

Drawee

Tarraingí

Drawer (i.e.,of bill of exchange,

Tarraingeoir

etc.)

*Duress

Eigeantas

*Enforce, I

Cuirim i bhfeidhm

Factor

Fachtóir

Forbearance

Staonadh

*Fraud

Calaois

*Fraudulent

Calaoiseach

Frustration (i.e.,of contract)

Dírathú

Gaming and wagering

Cearrbhachas agus geallchur

*Goods

Earraí

Guarantee, I

Ráthaím

Guarantee (n.)

Ráthaíocht

Guarantor

Ráthóir

AN SCEIDEAL—ar lean.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

Hire, I

Fruilím

Hire-purchase

Fruilcheannach

hire-purchase agreement

comhaontú fruilcheannaigh

Hirer

Fruilitheoir

Holder

Sealbhóir

holder for value

sealbhóir ar luach-chomaoin

holder in due course

sealbhóir i gcúrsa cuí

*Indemnify, I

Slánaím

*Indemnity

Slánaíocht

*Indorse, I

Formhuiním

Indorsee

Formhuiní (g. id., f.)

*Indorsement

Formhuiniú

Indorser

Formhuinitheoir

*Instalment

Tráthchuid

Insurable interest

Leas inárachais

Insurance

Árachas

accident insurance

árachas tionóisce

burglary insurance

árachas buirgléireachta

employer's liability insurance

árachas dliteanais fhostóra

fire insurance

árachas tóiteáin

marine insurance

árachas muirí

policy of insurance

polasaí árachais

Insure, I

Árachaím

Insured (n.)

Árachaí

Insurer

Árachóir

*Issue (i.e.,of bill, etc.)

Eisiúint

Lend, I

Bheirim ar iasacht

Lender

Iasachtóir

Loan

Iasacht

Market overt

Margadh oscailte

Memorandum

Meabhrán

Merger

Cumasc

Misdelivery

Mí-sheachadadh

*Misdescription

Míthuairisc

*Misrepresent, I

Déanaim mífhaisnéis (ar)

*Misrepresentation

Mífhaisnéis

fraudulent misrepresentation

mífhaisnéis chalaoiseach

innocent misrepresentation

mífhaisnéis neamhurchóideach

Mistake

Dearmad

Money had and received to the use

Airgead a fuarthas chun úsáide

of another

duine eile

Money lent

Airgead a tugadh ar iasacht

Money paid to the use of another

Airgead a híocadh chun úsáide

duine eile

Mutual

Frithpháirteach

Mutuality

Frithpháirteachas

Necessaries

Riachtanais

Negotiable instrument

Ionstraim so-shannta

Notice of dishonour

Fógra obtha

Notice of protest

Fógra fordhearbhuithe

Notice of qualified acceptance

Fógra glactha choinníollaigh

Novation of contract

Nuachain chonradh

*Null

Ar neamhní

*Nullify, I

Neamhním

Object (i.e.,of contract)

Cuspóir

AN SCEIDEAL—ar lean.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

Offer, I

Tairgim

Offerer

Tairgeoir

Overdraft

Ró-tharraingt

Overdue

Thar téarma

*Partner

Comhpháirtí

*Partnership

Comhpháirtíocht

*partnership articles

airteagail chomhpháirtíochta

Pawn, I

Geall-earbaim

Pawnbroker

Geall-earbóir

Pay, I

Iocaim

pay A. B., or order (bearer)

íoc le A. B., nó ordú (iompar-

thóir)

Payee

Iocaí

Payer

Iocóir

*Payment

Iocaíocht

part payment

páirt-íocaíocht

payment on account

íocaíocht ar cuntas

*Perform, I

Comhlíonaim

*Performance

Comhlíonadh

part performance

páirt-chomhlíonadh

*specific performance

sainchomhlíonadh

Post-dated

Faoi iardháta

Premium

Préimh (g.-e, b.)

Presentment for payment

Seachadadh chun íoctha

*Principal (i.e.,a person)

Príomhaí

Principal (i.e.,money)

Príomhshuim

Privity of contract

Inpháirteacht i gconradh

Promise, I

Geallaim

Promisee

Geallaí

Promisor

Geallóir

Promissory note

Nóta geallúna

*Property (in the goods)

Dílseánacht (sna hearraí)

Public policy

Beartas poiblí

*Purchaser

Ceannaitheoir

Quality, of merchantable

I riocht díola

*Ratification

Daingniú

*Ratify, I

Daingním

Receipt (i.e.,for money, etc.)

Admháil

*Rectification

Ceartú

*Rectify, I

Ceartaím

*Rescind, I

Cealaím

*Rescission

Cealú

Restraint of trade

Srianadh trádála

*Revocable

Inchúlghairme

*Revocation

Cúlghairm (g.-e, b.)

*Revoke, I

Cúlghairmim

*Risk

Fiontar

Sale

Díol

sale by description

díol do réir thuairisce

sale by sample

díol do réir shampla

Sell, I

Díolaim

Seller

Díoltóir

Share

Scair

ordinary share

gnáthscair

preference share

scair thosaíochta

Sign, I

Síním

Signature

Síniú

AN SCEIDEAL—ar lean.

An Téarma

An focal nó na focail is iontamhail dó

(1)

(2)

*Specific performance

Sainchomhlíonadh

Stakeholder

Geall-choimeádaí

Stipulate, I

Déanaim coinníoll

*Stipulations

Coinníollacha

Stock

Stoc

common (ordinary) stock

gnáthstoc

debenture stock

stoc bintiúir

Stock exchange

Stoc-mhargadh

Stoppage in transit

Stad eadarthurais

Subject-matter (i.e.,of contract)

Ábhar

Subrogation

Seachaíocht (g.-a, b.)

*Surety

Urra

Suretyship

Urraíocht

Tender, I

Forthairgim

Tender, legal

Dlí-thairiscint

*Term (i.e.,of contract)

Téarma

Time of the essence of the contract

Am ina bhuntréith sa chonradh

*Title

Teideal

Total purchase price

Praghas iomlán ceannaigh

*Undertake, I

Geallaim

*Undertaking (i.e.,promise)

Geallúint

Undue influence

Tionchar míchuí

Usage

Gnáthamh (g.-aimh, f.)

*Valid

Bailí

Validate, I

Déanaim bailí

*Validity

Bailíocht

*Vendor

Díoltóir

*Void

Ar neamhní

*Voidable

In-neamhnithe

*Waive, I

Tarscaoilim

*Waiver

Tarscaoileadh

Warehouseman

Stórthóir

*Warrant, I

Barántaím

*Warranty

Baránta (g. id., f.)

express warranty

baránta sainráite

implied warranty

baránta intuigthe

warranty of authority

baránta údaráis

warranty of fitness

baránta feiliúnachta

warranty of quality

baránta riochta

warranty of title

baránta teidil

Work done and services rendered

Obair agus seirbhísí a rinneadh

NODA GRAMADAI.

adj.

=

aidiacht

b.

=

baininscneach

f.

=

firinscneach

g.

=

ginide

id.

=

idem

n.

=

ainmfhocal