An tAcht na nDlÃ-Chleactóirà (An Ghaelige) 2008
| |||||||||
Uimhir 12 de 2008 | |||||||||
ACHT NA nDL�-CHLEACHTÓIR� (AN GHAEILGE) 2008 | |||||||||
RIAR NA nALT | |||||||||
Alt | |||||||||
3. Leasú ar alt 43 (dÃolúintà d’abhcóidà cleachtacha) den Acht Aturnaethe 1954. | |||||||||
|
Na hAchtanna dá dTagraÃtear | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Uimhir 12 de 2008 | |||||||||
ACHT NA nDL�-CHLEACHTÓIR� (AN GHAEILGE) 2008 | |||||||||
ACHT DO DHÉANAMH ÚSÃ?ID NÃ?OS FEARR NA GAEILGE AG DLÃ?-CHLEACHTÓIRÃ? AGUS SOLÃ?THAR SEIRBHÃ?SÃ? DLÃ?THIÚLA TRÃ? GHAEILGE A CHUR CHUN CINN AGUS CHUN NA CRÃ?CHE SIN DO DHÉANAMH SOCRÚ MAIDIR LE CÚRSAÃ? STAIDÉIR AGUS MAIDIR LE CUMANN ONÓRACH ÓSTAÃ? AN RÃ? AGUS DLÃ?-CHUMANN NA hÉIREANN DO BHUNÚ CLÃ?R, D’AISGHAIRM AN ACHTA LUCHT CLEACHTUITHE DLÃ? (CÃ?ILÃ?OCHT) 1929, DO LEASÚ AN ACHTA ATURNAETHE 1954 AGUS DO DHÉANAMH SOCRÚ I dTAOBH NITHE GAOLMHARA. | |||||||||
[9 Iúil, 2008] | |||||||||
ACHTAÃ?TEAR AG AN OIREACHTAS MAR A LEANAS: | |||||||||
|
Clár na Gaeilge (Óstaà an RÃ) a bhunú. |
1.— (1) San alt seo— | ||||||||
ciallaÃonn “ardchúrsa” an cúrsa arna sholáthar ag an gComhairle faoi fho-alt (4); | |||||||||
ciallaÃonn “Comhairle” Comhairle Chumann Onórach Óstaà an RÃ; | |||||||||
ciallaÃonn “Aire” an tAire Dlà agus Cirt, Comhionannais agus Athchóirithe DlÃ; | |||||||||
ciallaÃonn “Clár” an Clár arna bhunú faoi fho-alt (9). | |||||||||
(2) Tabharfaidh an Chomhairle aird ar stádas na Gaeilge mar an phrÃomhtheanga oifigiúil agus, go háirithe, féachfaidh sÃ, a mhéid is réasúnach di déanamh amhlaidh, lena chinntiú go bhfuil lÃon dóthanach abhcóidà dlà inniúil sa Ghaeilge ionas gur féidir leo an dlà a chleachtadh trà Ghaeilge chomh maith lena chleachtadh trà Bhéarla. | |||||||||
(3) (a) Déanfaidh an Chomhairle cúrsa teagaisc i dtéarmaÃocht dhlÃthiúil na Gaeilge agus i dtuiscint téacsanna dlÃthiúla sa Ghaeilge a sholáthar do gach duine atá ag freastal ar an gcúrsa céime abhcóide dlÃ. Nà bheidh an cúrsa sin faoi réir scrúdaithe agus déanfaidh gach duine den sórt sin (seachas na daoine sin a bhfuil an cúrsa dá dtagraÃtear i bhfo-alt (4) déanta nó á dhéanamh acu) an cúrsa sin d’fhonn a chumasú seirbhÃs dhlÃthiúil atá ag teastáil a shainaithint trà mheán na Gaeilge agus, más cuÃ, d’fhonn tarchur cáis chuig cleachtóir atá inniúil chun an cás a sheoladh trà Ghaeilge a éascú. | |||||||||
(b) Aon duine atá ag freastal ar an gcúrsa céime abhcóide dlà agus a raibh, roimh aisghairm an Achta Lucht Cleachtuithe Dlà (CáilÃocht) 1929 leis an Acht seo, alt 3 den Acht sin comhlÃonta aige nó aici, measfar ina leith go ndearna sé nó sà freastal ar an gcúrsa dá dtagraÃtear i mÃr (a). | |||||||||
(c) Aon duine a mbeidh an cúrsa céime abhcóide dlà crÃochnaithe aige nó aici roimh aisghairm an Achta Lucht Cleachtuithe Dlà (CáilÃocht) 1929 leis an Acht seo, agus nach raibh alt 3 den Acht sin comhlÃonta aige nó aici, measfar ina leith gur chomhlÃon sé nó sà an t-alt sin. | |||||||||
(4) Déanfaidh an Chomhairle ardchúrsa i gcomhair chleachtadh an dlà trà Ghaeilge a sholáthar mar ábhar roghnach do na daoine sin atá ag freastal ar an gcúrsa céime abhcóide dlÃ. | |||||||||
(5) Féadfar an t-ardchúrsa, i dteannta é a bheith ina ábhar roghnach ar an gcúrsa céime d’abhcóidà dlÃ, a chur ar fáil do cibé daoine eile a chinnfidh an Chomhairle ó am go ham, lena n-áirÃtear abhcóidà cleachtacha ar mian leo leibhéal inniúlachta chun cleachtadh trà Ghaeilge a fhorbairt nó a choinneáil, ach gan a bheith teoranta do na habhcóidà sin. | |||||||||
(6) Sula ligfear d’iarratasóir an t-ardchúrsa a dhéanamh, féadfaidh an Chomhairle a cheangal air nó uirthi a shuÃomh go bhfuil leibhéal ginearálta inniúlachta agus oilteachta sa Ghaeilge bainte amach aige nó aici. | |||||||||
(7) Déanfaidh an Chomhairle scrúdú i gcleachtadh an dlà trà Ghaeilge a sheoladh uair sa bhliain ar a laghad. | |||||||||
(8) Nà bheidh duine i dteideal dul faoi scrúdú faoi fho-alt (7) mura mbeidh an t-ardchúrsa déanta aige nó aici. | |||||||||
(9) Déanfaidh an Chomhairle Clár a bhunú agus a choimeád, ar a dtabharfar Clár na Gaeilge (Óstaà an RÃ) sa Ghaeilge agus the Irish Language Register (King’s Inns) sa Bhéarla. | |||||||||
(10) Taifeadfaidh an Chomhairle sa Chlár ainm agus mionsonraà teagmhála abhcóide dlà a mbeidh pas faighte aige nó aici i scrúdú— | |||||||||
(a) faoi fho-alt (7), nó | |||||||||
(b) faoi alt 40(2A)(g) (arna chur isteach le halt 2 den Acht seo) den Acht Aturnaethe 1954. | |||||||||
(11) Cinnteoidh an Chomhairle— | |||||||||
(a) go gcoinneofar an Clár cothrom le dáta, agus go leasófar é ó am go ham chun na crÃche sin, agus | |||||||||
(b) go ndéanfar cóip den Chlár (arna leasú amhlaidh) a chur ar fáil do DhlÃ-Chumann na hÉireann. | |||||||||
(12) Déanfaidh an Chomhairle, gach tráth réasúnach, na nithe seo a leanas a chur ar fáil lena n-iniúchadh ag an bpobal gan táille in oifigà Chumann Onórach Óstaà an R× | |||||||||
(a) cóip den Chlár, agus | |||||||||
(b) cóip de Chlár na Gaeilge (An DlÃ-Chumann), | |||||||||
agus féadfar an dualgas sin a chomhlÃonadh trà na cóipeanna sin a chur ar fáil ar láithreán gréasáin Chumann Onórach Óstaà an RÃ. | |||||||||
(13) (a) Tráth nach déanaà ná an 31 Márta gach bliain, tabharfaidh an Chomhairle tuarascáil i scrÃbhinn i nGaeilge agus i mBéarla don Aire maidir le hoibriú an ailt seo i rith na bliana roimhe sin. | |||||||||
(b) Beidh mionsonraà faoin méid seo a leanas i dtuarascáil faoi mhÃr (a)— | |||||||||
(i) an lÃon daoine atá i mbun an ardchúrsa, | |||||||||
(ii) an lÃon daoine a chuaigh faoin scrúdú faoi fho-alt (7), | |||||||||
(iii) an lÃon daoine a fuair pas sa scrúdú faoi fho-alt (7), agus | |||||||||
(iv) cibé faisnéis eile a iarrfaidh an tAire ó am go ham. | |||||||||
(c) A luaithe is indéanta tar éis don Chomhairle tuarascáil a thabhairt faoi mhÃr (a), déanfaidh an tAire cóip di a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas. | |||||||||
|
Clár na Gaeilge (An DlÃ-Chumann) a bhunú. |
2.— LeasaÃtear alt 40 den Acht Aturnaethe 1954— | ||||||||
(a) trÃd an bhfo-alt seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fho-alt (2)— | |||||||||
“(2A) (a) San fho-alt seo— | |||||||||
ciallaÃonn “ardchúrsa” an cúrsa arna sholáthar ag an gCumann faoi mhÃr (d); | |||||||||
ciallaÃonn “Aire” an tAire Dlà agus Cirt, Comhionannais agus Athchóirithe DlÃ; | |||||||||
ciallaÃonn “Cúrsa Cleachtais Ghairmiúil” gairmchúrsa chun oideachas nó oiliúint a chur ar dhaoine a bheidh ag iarraidh a nglactha mar aturnaetha; | |||||||||
ciallaÃonn “Clár” an Clár arna bhunú faoi mhÃr (i). | |||||||||
(b) Tabharfaidh an Cumann aird ar stádas na Gaeilge mar an phrÃomhtheanga oifigiúil agus, go háirithe, féachfaidh sé, a mhéid is réasúnach dó déanamh amhlaidh, lena chinntiú go bhfuil lÃon dóthanach aturnaetha inniúil sa Ghaeilge ionas gur féidir leo an dlà a chleachtadh trà Ghaeilge chomh maith lena chleachtadh trà Bhéarla. | |||||||||
(c) (i) Déanfaidh an Cumann cúrsa teagaisc i dtéarmaÃocht dhlÃthiúil na Gaeilge agus i dtuiscint téacsanna dlÃthiúla sa Ghaeilge a sholáthar do gach duine atá ag déanamh an Chúrsa Cleachtais Ghairmiúil. Nà bheidh an cúrsa sin faoi réir scrúdaithe agus déanfaidh gach duine den sórt sin (seachas na daoine sin a bhfuil an cúrsa dá dtagraÃtear i mÃr (d) déanta nó á dhéanamh acu) an cúrsa sin d’fhonn a chumasú seirbhÃs dhlÃthiúil atá ag teastáil a shainaithint trà mheán na Gaeilge agus, más cuÃ, d’fhonn tarchur cáis chuig cleachtóir atá inniúil chun an cás a sheoladh trà Ghaeilge a éascú. | |||||||||
(ii) Aon duine atá ag déanamh an Chúrsa Cleachtais Ghairmiúil agus a raibh, roimh thosach feidhme alt 2 d’Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008, pas faighte aige nó aici sa dá scrúdú sa Ghaeilge dá bhforáiltear le rialacháin arna ndéanamh faoi fho-alt (3) den alt seo measfar ina leith gur fhreastail sé nó sà ar an gcúrsa dá dtagraÃtear i bhfomhÃr (i). | |||||||||
(d) Déanfaidh an Cumann ardchúrsa i gcomhair chleachtadh an dlà trà Ghaeilge a sholáthar mar ábhar roghnach do na daoine sin atá i mbun an Chúrsa Cleachtais Ghairmiúil. | |||||||||
(e) Féadfar an t-ardchúrsa, i dteannta é a bheith ina ábhar roghnach sa Chúrsa Cleachtais Ghairmiúil, a chur ar fáil do cibé daoine eile a chinnfidh an Cumann ó am go ham, lena n-áirÃtear aturnaetha ar mian leo leibhéal inniúlachta chun cleachtadh trà Ghaeilge a fhorbairt nó a choinneáil, ach gan a bheith teoranta do na haturnaetha sin. | |||||||||
(f) Sula ligfear d’iarratasóir an t-ardchúrsa a dhéanamh, féadfaidh an Cumann a cheangal air nó uirthi a shuÃomh go bhfuil leibhéal ginearálta inniúlachta agus oilteachta sa Ghaeilge bainte amach aige nó aici. | |||||||||
(g) Déanfaidh an Cumann scrúdú i gcleachtadh an dlà trà Ghaeilge a sheoladh uair sa bhliain ar a laghad. | |||||||||
(h) Nà bheidh duine i dteideal dul faoi scrúdú faoi mhÃr (g), mura mbeidh an t-ardchúrsa déanta aige nó aici. | |||||||||
(i) Déanfaidh an Cumann Clár a bhunú agus a choimeád ar a dtabharfar Clár na Gaeilge (An DlÃ-Chumann) sa Ghaeilge agus the Irish Language Register (Law Society) sa Bhéarla. | |||||||||
(j) Taifeadfaidh an Cumann sa Chlár ainm agus mionsonraà teagmhála aturnae a mbeidh pas faighte aige nó aici i scrúdú— | |||||||||
(i) faoi mhÃr (g), nó | |||||||||
(ii) faoi alt 1 (7) d’Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008. | |||||||||
(k) Cinnteoidh an Cumann— | |||||||||
(i) go gcoinneofar an Clár cothrom le dáta, agus go leasófar é ó am go ham chun na crÃche sin, agus | |||||||||
(ii) go gcuirfear cóip den Chlár (arna leasú amhlaidh) ar fáil do Chumann Onórach Óstaà an RÃ. | |||||||||
(l) Déanfaidh an Cumann, gach tráth réasúnach, na nithe seo a leanas a chur ar fáil lena n-iniúchadh ag an bpobal gan táille ina oifig× | |||||||||
(i) cóip den Chlár, agus | |||||||||
(ii) cóip de Chlár na Gaeilge (Óstaà an RÃ). | |||||||||
agus féadfar an dualgas sin a chomhlÃonadh trà na cóipeanna sin a chur ar fáil ar a láithreán gréasáin. | |||||||||
(m) (i) Tráth nach déanaà ná an 31 Márta gach bliain, tabharfaidh an Cumann tuarascáil i scrÃbhinn i nGaeilge agus i mBéarla don Aire maidir le hoibriú an fho-ailt seo i rith na bliana roimhe sin. | |||||||||
(ii) Beidh mionsonraà faoin méid seo a leanas i dtuarascáil faoi fhomhÃr (i)— | |||||||||
(I) lÃon na ndaoine atá i mbun an ardchúrsa, | |||||||||
(II) lÃon na ndaoine a chuaigh faoin scrúdú faoi mhÃr (g), | |||||||||
(III) lÃon na ndaoine a fuair pas sa scrúdú faoi mhÃr (g), agus | |||||||||
(IV) cibé faisnéis eile a iarrfaidh an tAire ó am go ham. | |||||||||
(n) A luaithe is indéanta tar éis don Chumann tuarascáil a thabhairt faoi mhÃr (m)(i), déanfaidh an tAire cóip di a leagan faoi bhráid gach Tà den Oireachtas.”, | |||||||||
agus | |||||||||
(b) trà fho-alt (3) a scriosadh. | |||||||||
|
Leasú ar alt 43 (dÃolúintà d’abhcóidà cleachtacha) den Acht Aturnaethe 1954. |
3.— Déantar alt 43 (a cuireadh isteach le halt 51 den Acht Aturnaetha (Leasú) 1994) den Acht Aturnaethe 1954 a leasú trÃd an bhfo-alt seo a leanas a chur in ionad fho-alt (4): | ||||||||
“(4) Nà cheanglófar ar dhuine lena mbaineann an t-alt seo cúrsa teagaisc faoi alt 40(2A)(c)(i) (a cuireadh isteach le halt 2 d’Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008) a dhéanamh más rud é— | |||||||||
(a) go mbeidh cúrsa teagaisc dá bhforáiltear faoi alt 1 d’Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008 déanta aige nó aici, nó | |||||||||
(b) go raibh pas faighte aige nó aici, nó go raibh sé nó sÃ, dÃreach roimh thosach feidhme Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008, dÃolmhaithe ó phas a fháil, in aon scrúdú Gaeilge arna fhorordú ag an bPrÃomh-Bhreitheamh faoi alt 3 den Acht Lucht Cleachtuithe Dlà (CáilÃocht) 1929.”. | |||||||||
|
Aisghairm. |
4.— Aisghairtear an méid seo a leanas: | ||||||||
(a) an tAcht Lucht Cleachtuithe Dlà (CáilÃocht) 1929, | |||||||||
(b) alt 40(6) den Acht Aturnaethe 1954, agus | |||||||||
(c) a mhéid nach bhfuil sé arna aisghairm cheana féin, alt 43(2) den Acht Aturnaethe 1954 (a cuireadh isteach le halt 51 den Acht Aturnaetha (Leasú) 1994). | |||||||||
|
Gearrtheideal agus comhlua. |
5.— (1) Féadfar Acht na nDlÃ-Chleachtóirà (An Ghaeilge) 2008 a ghairm den Acht seo. | ||||||||
(2) Féadfar na hAchtanna Aturnaetha 1954 go 2008 a ghairm de na hAchtanna Aturnaetha 1954 go 2002, d’alt 2 den Acht seo agus den fho-alt seo, le chéile, agus léifear le chéile iad mar aon nà amháin. |
